Spanske ordspråkSpansk høyrer til dei romanske språka i den indoeuropeiske språkfamilien. I år 2011 var det rundt 400 millionar med spansk som morsmål og i alt 500 millionar som tala spansk - det nest største morsmålsspråket i verda i dag. [1] Spansk språk blir brukt i Andorra, Argentina, Belize, Bolivia, Chile, Colombia, Costa Rica, Cuba, Den dominikanske republikk, Ecuador, Ekvatorial-Guinea, El Salvador, Filippinene, Guatemala, Honduras, Mexico, Marokko, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, Spania, Trinidad og Tobago, Uruguay, USA og Venezuela. [1] Mexico er landet som har flest spansktalande. Spansk er det mest utbreidde andrespråket i USA: der kan det vere rundt 35 millionar som bruker spansk, om ein ser bort frå ulovlege innvandrarar frå Mexico. USAs statistiske sentralbyrå har elles presentert folketalsframskrivingar like til 2050. Her kjem det fram at kvite blir i mindretal i USA innan 2042, mens dei spansktalande gruppene blir i fleirtall. Den som lever, får vel sjå. Spansk er iallfall det språket i verda som blir studert og lært mest etter engelsk. [1, 2] Felles for mange ordtak er vilje til å gjere livet mindre utriveleg - litt mindre utriveleg iallfall, og gjerne meir humørfylt. Det er rett ofte dei fungerer slik i bruk. Men det er ikkje alle ordspråk som er gode å bygge livet på. Enkelt sagt:
Mange har hatt tid til å forme ordspråk på spansk, blant anna med tilsig ifrå dialektar og andre språk der spansk har fått førsterang. "Heime-spanske" (iberiske) ordspråk er i stor grad som andre europeiske ved at dei ser likt på somt og har felles historie og kultur-utslag med grannelanda. Ordspråk som er merkt med stjerne (asterisk, *), er ikkje spesielt bra som omsettingar, men kan vere høvelege likevel, også som attgivingar.
Oppvarming: Eit utval spanske på norskEin god betalar nektar vel ikkje depositum. [Mod] Om natta verkar kattar svarte (grå, brune). [To-tre slått saman] Sinne og hat hindrar godt råd. Gjer det rette og skjel ikkje berre til å bli godtatt. [Mod] Frå eit slikt tre kjem ein slik splint. Den som ikkje høyrer på råd, blir neppe særleg gammal. Den som vil halde vakt, får vere stille. Ingen fluger flyg inn i ein attlaten munn. La oss få klarleik i tinga. Nåde fått, fridom seld. Det er meir verdt å komme i tide enn for seint. Vi kan vel alle ha noko av (den kloke) diktaren og galningen i oss. Godt førevett er verdt dobbelt ettervett. |
Aranda, Charles. Dichos: Proverbs and Sayings from the Spanish. Rev. ed. Santa Fe, NM: Sunstone Press, 1977. ⍽▢⍽ Nyttig. Basset, Delfín Carbonell. Dictionary of Proverbs, Sayings, Maxims, Adages: English and Spanish. Hauppauge, NY: Barron's Educational Series, 2000. ⍽▢⍽ Rundt 2500 ordspråk er gruppert etter tema. I første halvdel av boka blir engelske ordspråk omsett eller gitt att på spansk, og somme få "ganske tilsvarande spanske ordspråk", ekvivalentar, i tillegg, det vil seie ordspråk som ber fram ganske liknande poeng. I andre halvdel av boka blir spanske ordspråk omsett til eller gjenskapt på engelsk, og stundom gitt ekvivalente (ganske liketydande) ordspråk på engelsk. Fleire av ordspråka har forklaringar attåt. – God. Bohn, Henry G. A Polyglot of Foreign Proverbs. London, Henry G. Bohn, 1857. ⍽▢⍽ Fleirspråkleg bok med ordspråk på blant anna spansk, og med engelske omsettingar. Den spanske delen utgjer knapt 1400 ordspråk. Dei er ordna alfabetisk etter første bokstaven i kvart ordspråk. Boka er i Internet Archive. Grei. Collins, John. John Collins. A Dictionary of Spanish Proverbs Compiled from the Best Authorities, in the Spanish Language. London: G. and W. B. Whittaker, 1823 (nytrykk: Nabu Press, Nabu Press, 2010, og på nett frå Internet Archive. ⍽▢⍽ Rundt 2900-3000 spanske ordspråk (estimert). Ein får spansk, engelsk omsetting og utdjuping til mange av ordspråka, og stundom noko attåt, som eit lite vers. Flonta, Theodor. A Dictionary of English and Spanish: Equivalent Proverbs. Hobart, Tasmania: DeProverbio.com., 2001. ⍽▢⍽ 2201 ordspråk er her, mot tusen i boka av Mertvago nedanfor. Glazer, Mark, comp. A Dictionary of Mexican American Proverbs. Westport, CT: Greenwood Press, 1987. ⍽▢⍽Innpå 1000 ordspråk og frasar frå Rio Grande-dalen. Ordspråk kan vere både løysingsframlegg og gode kommentarar til situasjonar folk ofte kjem opp i, skriv forfattaren i innleiinga. Ordspråka som er med, kjem med engelske attgivingar som fangar opp det ein oftast legg i somme spanske ordtak bra, og andre attgivingar som ikkje blir fullt så dekkande og høvelege av andre grunnar - slike omsettingsforhold er ganske vanlege. Attåt attgivingane er merknadar om kva samanhengar dei forskjellige ordspråka blir brukt i, og kjeldetilvisingar. Interessant tilfang for den ordspråkinteresserte. Mertvago, Peter. Dictionary of 1000 Spanish Proverbs with English Equivalents. New York. Hippocrene Books, 1996. ⍽▢⍽ Ordspråka er gruppert etter temaord, også kalla nøkkelord, og nummerert frå og med 1 til 1000, med omsettingar og attgivingar på engelsk. Attgivingane er engelske ordspråk eller ganske like slike, og står med skråskrift. Panton, Peter. Pungent Proverbs: Frenche Spruche in fünf Sprachen. Köln: Anaconda Verlag, 2012. ⍽▢⍽ Her er 127 spanske ordspråk og frasar - til dømes "væpna til tennene" - i lag med liknande ordspråk og frasar på engelsk, tysk, fransk og italiensk, og i ei registerliste for seg attpå. ordspråka er illustrert.
Notar
|
Seksjon | Sett |
BRUKARGAID: [Lenke] - User's Guide: [Link] © 2005–2017, Tormod Kinnes, cand.philol. [Email] ᴥ Disclaimer: [Lenke] |