Va, vade — Vake — Val — Vande (vrake) — Vande (vanske) — Vane — Vanlykke — Vanskeleg — Vantakk — Var — Vare, f — Vare — Varme — Varsemd — Vase — Vatn — Veg — Vege — Vegg — Veik — Vekse — Vel — Velde — Velgjerd — Velje — Velstand — Ven — Vende — Venje — Venleik — Venn, vennskap — Vente, bide — Vente — Vêr r — Verdt — Vere — Verda — Verje — Verk — Verke — Verst — Vett — Vide — Vilje — Vill — Ville — Vind — Vinne — Vinning — Vinter — Vis, f — Vis — Visdom — Vise — Viss, visse — Vite — Vitne — Vogge — Vogn — Vond — Vørde — Våge — Vår — Vårherre

Va, vade

Det er vondt å vasse der ein ikkje ser botnen. [168]

Vake

Dess lenger ein vaker, dess lenger søv ein etterpå. [168]

Det er godt å vake når andre vaker med. [168]

Val

Den som kan velje, slepp å ta det verste. [168]

Det er leitt å ha valet og ta skalet. [168]

Vande (vrake)

Det er lett å vande når anna er for handa (Det er lett å vrake noko når du har mykje å velje blant). [168]

Vande (vanske)

Dess større vanden er, dess større er verket. [169]

Vane

Den gode vanen skal drive vekk den vonde. [169]

Gammal vane held seg best. [169]

Gammal vane er vond å vende. [169]

Vanen kan gjere det tunge tåleleg. [*169]

Vanen vil gjerne vekse seg fast. [169]

Vanlykke

I vanlykka gjeld vennskapen mest. [169]

Vanlykka krev godt mot. [169]

Vanskeleg

Ingenting er vanskeligare enn å leve (også: å skikke seg blant folk). [168]

Mangt er vanskeleg for den som veit lite. [168]

Vantakk

Det er vantakk verda lønner med. [169]

Vantakk er verda si lønn. [169]

Var

Altfor var kjem ingen veg. [169]

Betre føre var enn etter snar. [169]

Godt å vere var; leitt å vere altfor var. [169]

Ingen er så var at han ikkje kan fare ille. [169]

Var ein så føre var som etter snar, så fór ein aldri ille. [169]

Vare fuglar kan og bli veidde. [169]

Vare, f

Dyre varer skal ein kjøpe i godt lys. [*170]

Gamle varer er lite vørde. [169]

Gode varer seljer mest seg sjølv. [*170]

Vonde varer går det seint å selje. [170]

Vare

Den som varast av første skaden, kan sleppe den andre. [*169]

Ein får både vare seg og våge seg. [169]

Varme

Den som ikkje får varme seg, slepp å brenne seg. [170]

Varsemd

Det ein ikkje tar vare på, kan snart skade få. [170]

Varsemd skadar ikkje [IA]. [170]

Det er godt å ha varsemda med seg [om ein ikkje har lykka]. [170]

Vase

Han vasar mest som veit minst. [170]

Vatn

Det er ikkje verdt å bere vatn i elva. [170]

Det er leitt å ta seg vatn over hovud (å ta på seg meir enn ein kan makte). [170]

Ein lyt først i vatnet før ein lærer å svømme. [170]

Ein veit ikkje kva vatnet er verdt før brønnen er tom. [170]

I lognaste vatnet er verste grunntrolla. [170-71]

Stillaste vatnet kan ha djupaste grunnen. [*170]

Ureint vatn sløkker også ein brann. [170]

Vatnet er sterkaste drikken; det driv både kvern og sag. [170]

Vatnet går til sjøen sjølvbedt. [170]

Veg

Beinaste vegen er kortast, men ikkje alltid lettast. [172]

Der ingen vil av vegen, kan ingen komme fram. [172]

Det er leitt å gå vegen og gløyme ærendet. [172]

Det går ingen flat veg opp på fjellet. [172]

Han kjenner truleg vegen best, som gjekk han sist. [*172]

Lang veg og veike føter høve ille i hop. [172]

Range vegen blir ikkje rett, enda om mange følger han. [172]

Vegane fell så vide. [172]

Vegane møtast vide (du lett kan treffe nokon du kjenner, ein stad du ikkje ventar det). [172]

Vege

Ein kan ikkje vege alt på gullvekt. [172]

Vegg

Det er skrøpeleg vegg som ikkje toler ein vindstøyt. [173]

Det er vondt når eine veggen er or huset (t.d. Om saknet av ein husfar eller husmor). [173]

Veik

Når den veikaste er visast, så vinn han kan hende. [*173]

Veike folk få verja seg med vett. [173]

Vekse

Det veks truleg i lang tid, det som skal stå lenge. [*173]

Ikkje alt som er sått, veks fram. [173]

Ingen blir vaksen før tida kjem. [173]

Vel

Det er vanskeleg å gjere alt på beste måte. [173]

Gjer vel; det spørst minst. [173]

Gjere vel og høyre vondt er alltid tungt. [173]

Han gjer alltids vel, som ikkje gjer ille (Om du ikkje hjelper oss, så er det likevel godt at du ikkje skader oss). [173]

Skikk deg vel, det spørst minst. [173]

Vandre varleg, det spørst minst. [173]

Velgjort varer lengst. [174]

Velde (makt, herredømme)

Velde viser kva mannen er. [174]

Velgjerd

Ei velgjerd er snart gløymt. [174]

Velje

Den som får velje, tar det han vil. [174]

Ein kan velje ille nok om ein ikkje vel det verste. [174]

Velstand

Velstand gjer vennar, og vanlykka tar på (røyner) dei. [174]

Ven (vakker, pen)

Det er mangt som er vent å sjå, så lenge det er langt ifrå (på lang avstand). [185]

Mykje er vent som lite er, så nær som lite mat. [*185]

Vende

Betre å vende i bekken enn i fossen. [*174]

Det er best å vende mens det er vel. [174]

Det er betre å vende enn fare vilt. [174]

Venje

Ein lyt venje seg den vanen ein treng til. [174]

Venleik

Venleik utan vett er mindre verdt. [*185]

Venleiken minkar utan vett i følge. [*185]

Venleiken minkar, men vettet kan vekse. [185]

Venn, vennskap

Alle manns venn er ingen mann tru. [178]

Dei beste vennane er det færrast av. [179]

Dei som vil oss vel, får vere vennane våre. [*178]

Det er beste vennskapen som er minst omtalt. [180]

Det er godt ha vennar langs vegane. [178]

Det er ikkje min venn som hjelper min uvenn. [178]

Det er ikkje min venn som ler når eg fer ille. [178]

Det er mange vennar mens det går vel (og få når ein treng mest. [178]

Det er vanskeleg å døme mellom vennar. [179]

Det er vanskeleg å få vennar i nøda når ein ikkje har fått dei før. [178]

Det syner på vennane kva vettet er (Det viser seg på vennekretsen hans kva forstand han har). [179]

Ein finn somtid ein venn der ein ikkje ventar. [178]

Ein god venn er gull verdt. [178]

Ein gretten venn er betre enn ein leande uvenn. [178]

Ein kan ikkje vere kvar manns venn lenge. [178]

Ein kjenner sine vennar best når nøda kjem. [178]

Fattige vennar skal ingen forsmå (dei hjelper så langt som dei når). [179]

Få vennar og få uvennar er hollaste å ha. [178]

Gamle vennar skiljast ikkje for eit skjemtande ord. [179]

Heldig er den som har passe mange vennar. [178]

Løynleg vennskap kan vare lenge. [180]

Vennskap er betre enn slektskap. [180]

Vente, bide

Den brå er ein som ikkje kan vente og sjå.

Det er leitt å vente lenge for lite. [9]

Den som ikkje kan vente, får li mangt. [9]

Vente lenge og få lite er dårleg å gå på. [9]

Vente

Den som ventar for mykje, får for lite. [*175]

Det ein ventar hardt, kjem aldri for snart. [175]

Ein skal vente det beste og vere budd mot det verste. [175]

Vent det verste, så blir du ikkje narra. [175]

Vente og håpe gjer ein ofte til tåpe. [175]

Ventetimen er alltid lang. [175]

Vêr r

Hardt vêr står ikkje lenge på. [172]

Vêret er aldri så vondt at ikkje den daude må ut. [172]

Vêret vil ha sin vilje. [172]

Verdt

Ikkje alt er så mykje verdt som det er vørdt. [Oz 238]

Vere

Det er betre å vere enn berre late som ein er det. [175]

Kvar lyt vere som han er vaksen til. [175]

La kvar haldast for den han er. [175]

Verda

Det er verda ein skal lære i. [175]

Det går ingen stad underlegare til enn i verda. [175]

Lærer ein ikkje anna, så lærer ein å gå spakt. [175]

Verda er til dels som ein tar ho til. [*175]

Verda er vid; men endå sitt somme for trongt. [175]

Verje

Vondt å vere verjelaus; verre rådlaus. [176] Det er godt å verje der ingen vil herje. [176] Det er lett å verje der ingen vil herje. [176]

Det er vanskeleg å verje der alle vil herje. [176]

Verk

Det syner på verket kva vettet er. [176]

Uvilla verk er ikkje reknande. [176]

Verke

Det er betre å verke i handa enn i hugen (betre å anstrenge seg enn sidan å angre på ei forsømming). [176]

Han veit korleis ein annan verkar som sjølv har kjent det same. [176]

Verst

Det verste lyt òg bli gjort (om arbeid). [176]

Vett

Det er vett i alt som lever. [181]

Det er vett som skal vende hugen. [181]

Det er vettet som viser svina vegen. [182]

Det kjem vett med alderen. [181]

Det skal vett til å gjere seg galen også. [181]

Ein får ikkje vett før ein ikkje lenger har bruk for det. [181]

Hadde vi større vett, så hadde vi mindre strev og stri. [181]

Han lyt bruke vettet som vett har. [181]

Han treng vett, som skal fare vidt. [181]

Lite vett får mykje å stri med (Dess mindre plan i arbeidet, dess meir strev). [181]

Vett varer lenger enn venleik. [182]

Vide

Den som vankar vidt, sankar alltid eitkvart (det kan bli erfaring og kunnskap). [177]

Vilje

Ein manns vilje er ingen rett. [177]

Ingen vilje hjelper når makta manglar. [177]

Vill

Dei som no er ville, blir ein gong stille. [178]

Ville folar blir temt med tida. [178]

Ville

Det er eitt ein vil, og anna ein lyt. [177]

Ein vil så mykje og vinn så lite. [177]

Vind

Det blæs ingen vind etter alle manns ønske. [179]

Det er god vind, som alle kan segle med. [179]

Vinden er ikkje god å binde (og vende). [179]

Vinne

Det den eine vinn, det taper hin (den andre). [179]

Den som vinn, er mest vørd. [180]

Vinne og tape er kjøpmanns lagnad (eller rett). [179]

Vinning

Det er god vinning, som ingen taper for. [180]

Det kjenst godt å ha håp om vinning. [180]

Vinter

Snølause vintrar gjere graslause vårar [somme stadar]. [177]

Vinteren vil spørje kva sommaren har sanka. [177]

Vis (måte)

Vis og vane rår meir enn vett. [180]

Vis

Dei vise kan også fare vilt (mista seg, ta feil). [180]

Det er ikkje alltid den visaste som vasar mest.

Det er ikkje alltid den visaste som vinn. [180]

Dyra er visast (siktar til dyras evne til å kjenne årstida og vêret). [180]

Ingen er så vis at han ikkje kan bli dåra. [180]

Visdom

Det er mykje visdom som er lite vørd. [181]

Ein veit ikkje så mykje som ein skulle. [181]

Visdom er ikkje rart arvegods. [181]

Visdommen kan ein dølje, men dårskapen ikkje. [181]

Visdommen rekk ikkje alltid til. [181]

Vise

Ei god vise er ikkje for ofte sunge. [181]

Viss, visse

Betre å bu i vissa enn i håpet. [181] Betre å sitte med vissa enn gå med håpet. [181]

Betre å vite visst enn berre å gjette. [181]

Det ein er viss på, det slepp ein å spørje om. [181]

Det er betre ha lite visst enn mykje uvisst. [181]

Vite

Betre å vite litt for mykje enn altfor lite.

Betre å vite rett enn å håpe feil. [182]

Den som ingenting veit, har ingenting til å dølje. [182]

Det eg ikkje veit, gjer meg verken kald eller heit. [182]

Det ein ikkje veit om, kan ein ikkje vare seg for. [182]

Ein veit ikkje støtt kva ein kan bli. [*182]

Han får vite lite, som ikkje kan teie. [182]

Vanskeleg å vite kva den kvekkande tenker.

Vanskeleg å vite kva den teiande tenker. [182]

Vitne

Han skal ingenting vitne, som ingenting veit. [183]

Ingen kan vitne sannare enn han veit. [183]

Vogge

Det er ikkje verdt å hente vogga før barnet er født. [183]

Vogn

Det er vanskeleg å få vogn der alle vil køyre. [183]

Når vogna veltar, veit ein det var gale køyrt. [183]

Vond

Dei vonde er verst når dei lèt som dei er gode. [183]

Det er vondt og godt i alle land. [184]

Det vonde er snart fått, og ikkje så snart avgått. [184]

Han ventar vondt, som vondt har gjort. [184]

Ingen er så vond at han ikkje kan gjere ei velgjerning. [183]

Vondt er vondt, om det enda kjem godt ut av det. [184]

Vondt og godt skal begge uthaldast. [184]

Vørde

Det er mangt, som er mykje vørdt og lite verdt. [184]

Ein skal vørde den som har gjort vel. [184]

Våge

Det er leitt å våge alt på eit kast. [171]

Vågande vinn, og vågande taper. [171]

Vår

Når våren kjem, er vinteren gløymd. [171]

Når våren kjem, er vinteren gått av moten.

Vårherre

Vårherre har fleire enn oss å føde. [172]

Vårherre lèt til å hjelpe den som hjelper seg sjølv. [*171].