• Gjesta av ein tjuv
• "Eg vil ikkje komme fram!"
• Stuten
• Diktaren
• Ullmund held ein makleg tale
• I selskap
• Tja
• Kompliserte tårer

Gjesta av ein tjuv

Ei natt i dei vonde tidene for Ullmund, då han blei stadig meir glad i øl, braut ein tjuv seg inn i huset hans akkurat då Ullmund sjølv kom heim att seint ein kveld. Dermed tok han tjuven på fersk gjerning. Tjuven flykta så overrumpla at han etterlét seg ei saueskinnveske som han hadde tatt med til å ha tjuvegods i.

Ullmund blei svært fornøgd med å ha fått seg saueskinnveske. Men kvar natt han kom heim og alt var stilt og roleg, rynka han likevel panna og mumla: "Ingen tjuv i kveld heller? Nei, nei."

"Eg vil ikkje komme fram!"

Ein mann i distriktet til Ullmund kalla kona si feit og lat, og blei dengt av henne for det så mykje at han kraup under senga.

"Kom fram derifrå med ein gong!" skreik kona.

"Eg er mann! Seier eg at eg vil ikkje komme fram, gjer eg det rett og slett ikkje!"

Denne leie hendinga fekk Ullmund høyre om, og kom på vitjing der på tunet ein vårkveld. Alt gjekk vel heilt til mannen sa:

Det er vårkveld!
Men kona
Vil vel øydelegge han.

"Dét er kritikk!", sa Ullmund.

"Ja, han er fæl", sa kona.

"Så er det avklara", sa Ullmund og ville av stad. "Detaljar kan de godt utfylle sjølve", la han til.

"No har vi hatt ein grobian-meklar på gjesting", sa mannen. "Det var merkeleg at han ikkje freista å løyse noko som helst, var det ikkje?"

Stuten

Ullmund skreiv eit brev til ein rik kar og bad om å få låne stuten hans. Brevet sende han med ein bodberar, som skikken var i den tida.

Då brevet kom fram til rikingen, sat han og snakka med ein gjest. Han ville ikkje at gjesten skulle få vite at han ikkje kunne lese, så han lét som han las brevet. Så sa han til bodberaren: "Ja vel, eg skal komme."

Diktaren

Ullmund skreiv og sa fram dikt, vers etter vers, like til folk klaga og sa det blei for mykje. Enden på visa var at Ullmund fekk ein streng, skriftleg korreks frå styremaktene, men heldt fram som før likevel. Med seg sjølv tenkte han:

Gode julekaker
er hengt opp under taket.
Men sjå om ikkje rottene endrar taktikken sin.

Han kom etter kvart fram til enda meir: "Få ting er så farleg som ein tosk som har komme i høgda - Kva kan fuglar ha av gleder der dei svever i høgda og skrik med høg gråt? Eg skjønar eg må vere varsamare. Det er også ei av dei mindre gledene i livet."

Han gjekk dermed inn for å vere rimsmed utan å bruke rim å snakke om. Stutt og støytvis skreiv han:

Vers

Den milde, greie jenta
Knuser
Mang ein mann.
Samtidig er det jamt den vakre fuglen
Som blir sett i bur
Og døyr i fangenskap.

Dei beste menneska skattar fellesskapet,
Sidan folk av ein viss storleik
Lyt bruke klede av ein viss storleik.

Når det er nok av mat og andre gode,
Kan folk oppføre seg reint og fint og nett
Så lenge det varer.

Vi kjem att til gamlelandet frå utlandet
Etter å ha sett
Ting vi kan forstå.

"Slikt kan vi neppe synge", sa diktarfrua, "det er så enkelt at det blir gjennomtrengande. Kan slikt vere klokt, slik forholda er for oss no?"

"Vi får sjå. Det er fint du ikkje er sur på meg for at eg kavar med diktinga, kone", sa Ullmund, "for

Den verkeleg furtne kona
Snakkar dessverre berre med katten,
Og knapt nok det."

Ullmund held ein makleg tale

Ullmund hadde studert med flid og sa somtid fram eigne likningar. Ein gong sa han:

"Ein mann grov ned nokre pengar og sa til pengane, "Viss andre ser dykk, så sjå ut som ormar! Ver pengar berre når det er eg som ser dykk."

Nokon høyrde kva mannen sa, grov opp pengane og sette ormar der i staden. Seinare kom han som hadde grave ned pengane tilbake til staden, og fann berre ormar. 'Det er meg! Har de gløymt meg?' sa han opp att og opp att.

Dette syner at når vi trur at andre har gløymt noko mykje viktig, har dei sjeldan det. Det får så vere", forklarte Ullmund. "No er soga slutt. Er det nokon som har eitkvart på hjartet?"

Ein fante stod fram og sa: "Eg høyrer du har skrive dikt i det siste. Sei noko om dette augeblikksbildet:

Som eg høyrer deg snakke, tenker eg dette:
Også kjeften på hesten som et gras
Har sin rytme.

Ullmund skjønte at han hadde danna skole, så han sa ikkje noko stygt og nedsettande til mannen, enda om naboane hans stønna over den fornærmande framferda. Ullmund sa faktisk: "Det verkar mest lyrisk vakkert for meg."

Den dagen skreiv kona hans i dagboka:

I dag fall mannen min ned
To eller tre trappar
Og stoppa å nynne.
Det var leitt.

Ho hadde skjøna eitkvart, ho også, men ikkje det same som mannen. Slik er det ofte.

I selskap

Ullmund og kona feira fødselsdagen hans då ein av gjestane prompa fleire gongar, både tydeleg og hardt. Dette fekk ein annan gjest til å gapskratte, så Ullmund laga eit nytt dikt for høvet.

He-he-he-he-he
He-he-he-he-he-he-he
He-he-he-he-he
He-he-he-he-he-he-he
He-he-he-he-he-he-he,

deklamerte han på sparket, og la til, "Det gir uttrykk for både prompinga og latteren."

Ein biskop som også var til stades og feira fødselsdagen til Ullmund, han også, sa: "Eg har høge tankar om dette verset, både som poesi og filosofi. Det fortener å bli hugsa til dommedag, minst!"

Slik fekk Ullmund oppreisinga han trong for diktekunsten sin, og kona skreiv lykkeleg i dagboka si same kveld:

I kveld såg eg kva reindyrka kunst kan gi:
Glede,
Litt som god sex.

Tja

Noko etter den store oppreisinga si kjende Ullmund seg sliten, og ville ikkje seie fram dikt i det heile. Det fekk eine lærlingen hans til å spørje: "Korleis kan eg dra nytte av dette for å bli dugeleg, meister?"

Ullmund såg stilt på han før han sa: "Heldigvis kan eg ein metode som fungerer for nesten alle."

"Den vil eg gjerne få lære, ja!"

"Stapp godt med bomull i øyra, utan å ta skade. Slik slepp du ifrå ganske mykje susete. Eller tren deg fram ved å tenke "tja" til alt som blir sagt."

"Gjeld det dette også?" spurde lærlingen grundig.

"Tja -"

Kompliserte tårer

Ei kvinne i blå bluse og raude skjørt ropte og gret: "Å kjære! Å kjære!"

Ullmund spurde henne om kva ho skreik og sørgde over, og ho svarte: "For han som har fars svigerson til far og som har far min til svigerfar for far sin."

Ullmund sa til følget sitt: "Ho sørger over sonen sin. For ei gåverik kvinne ho lèt til å vere!"