Då kamelen blei sjuk

Ein kamel som budde for seg sjølv i utkanten av ein oase, blei sjuk. Då alle slektningane og vennane hans fekk høyre det, kom dei for å gjeste han. Reisa deira gjennom ørkenen var svært lang, så då dei først kom fram, måtte dei kvile og styrke seg på det saftige graset som voks rundt oasen.

Kamelen var glad for å bli gjesta, men då han kjente seg betre og stabla seg på beina for å gå og finne noko å ete, oppdaga han at vennane og slektningane hans hadde ete alt. Kva kunne han gjere? Det var ikkje anna råd enn å dra derifrå og leite etter ein annan oase.

(Arabisk fabel, i Padoan 1987, 30.5.)

Det musikalske eselet

Kongen og dronninga i eit lite kongerike ønskte seg ein son meir enn noko anna, men då dei endeleg fekk eit barn, såg det ut som eit esel.

Eselguten var musikalsk og fekk god opplæring i song og spel. Han voks opp og reiste så ut i verda. Etter fleire opplevingar blei han tilsett som hoffmusikar i eit anna land. Særleg kongen og dronninga var glade i musikken hans, og kom til å like han sjølv også - så godt at dei bad han gifte seg med den vakre dottera si. Han gjekk med på det og var glad til. Ei tid etter, då dei nygifte var aleine på rommet sitt om bryllaupsnatta etter all feiringa, fall eselhuda av brudgommen og ein kjekk ung mann stod der. Ein trolldom var blitt broten.

Då blei gleda enda større der i slottet.

(Dette er Grimm-eventyret Eselet i kortformat.)

Glad kone

Ei ung kone trudde ho var ganske klok, men ektemannen trudde noko anna og prøvde å hindre ho i å gjere dumme ting.

Ein dag måtte han ut på reise, men før han fór, la han alle gullmyntane sine i ei trekasse og grov ho ned i hagen. Dette såg kona, og kom og spurde nyfikent kva han gjorde.

"Eg har grave ned ei eske med solsikkefrø til seinare", sa han, og så fór han.

Ei tid etter kom nokre potteseljarar til landsbyen. Dei baud fram varene sine for den unge kona, men ho sa: "Eg har ikkje pengar, så eg kan ikkje kjøpe noko." Så tenkte ho seg om og la til: "Om de ikkje vil selje potter for solsikkefrø.".

"Tja", sa ein av potteseljarane. "Vis oss desse frøa", sa han så, for han var nyfiken av seg.

"Eg har ikkje hatt tid til å grave dei opp. De må gjere det sjølv", sa kona, og viser dei nøyaktig kor eska låg nedgraven der boksen blei .

Kjøpmennene var glade for slike "frø" i byte for eit par potter. Då mannen kom heim, synte kona stolt fram dei nye pottene sine. "Sjå kor mykje eg klarte å få for frøa dine!"

(Stytta Grimm-eventyr)

Gniaren og tjuven

Ein gniar blei plaga av frykt for å bli rana. Verken pengeskap eller bankar verka trygge nok for han. Ein dag kom han til at ein av gamlemåtane var god. Først gjekk han til ein gullsmed og veksla inn alle pengane sine i ein gullbarre. Så valde ein høveleg stad, og midt på natta grov han eit djupt hol der. Ned i hòlet la han gullbarren og grov over med jord, strødde sand og anna rusk over så andre ikkje skulle sjå at nokon nyss hadde grave der, og gjekk heim til sitt.

Av og til kom han tilbake til staden for å sjå til at alt var bra der - han var så knytt til gullet som om han hadde gravlagt sitt eige hjarte der gullet låg nedgrave.

Ein dag han kom dit for å sjå til staden, hadde nokon grave opp gullet hans og tatt det. Han gret og hulka i dagevis. Ein venn ville trøyste han. "Ta ein stein og grav han ned, og lat som det er gullbarren din. Då er tinga omtrent som før for deg."

(Esopsfabel hentar frå Padoan 1987, 21.7.)

Med tårer om kinna

Ein gammal mann sette opp ei felle for å fange fuglar, og stilte seg ikkje så langt unna for å følge med. Kvar gong ein fugl blei fanga i fella, fekk han det travelt med å vri halsen om på fuglen og sleppe han ned i ein sekk. Vêret var bitande kaldt, så mens han dreiv på, tåra han i auga av kulda.

Fuglane blei skremde over at slekt, venner og kjente var blitt borte, og møttest for å drøfte stoda. Nokre av dei sa dei mistenkte den gamle mannen og det han heldt på med, men andre protesterte og sa: "Det er ein ærverdig og mild mann. Det kan ein sjå på tårene som renn frå auga hans."

Ein av fuglane hadde halde auge med mannen ei tid, og fekk då sjå kva som hende. Han sa: "Sjå ikkje på tårene i auga hans, men på kva hendene gjer."

(Cattan 2000, 40)

Då den gjerrige bonden feira fødselsdag

Ein bonde var nokså gjerrig, og det same måtte seiast om døtrene og svigersønene hans. No var det snart fødselsdagen hans, og det skulle feirast. Han kalla saman døtrene og svigersønene og foreslo at kvar svigerson skulle ta med seg ei flaske vin i gåve til fødselsdagsfeiringa.

Den eldste svigersonen tenkte med seg sjølv: "Dersom dei to yngre svigersønene kjem med ei flaske vin kvar og all vinen blir slått saman, kan eg godt ta med ei flaske vatn utan at nokon vil merke det."

Men dei to yngre svigersønene tenkte akkurat sameleis.

Imens hadde bonden stelt opp ei tønne i tunet, og svigersønene skulle tømme vinen i ho. "Det er ikkje bra at tønna er heilt tom", tenkte bonden. "Men å tømme vin i ho blir for dyrt. Om eg slår på ein skvett vatn, kjem ingen til å merke det likevel." Og dermed gjorde han det.

På fødselsdagen kom svigersønene og gratulerte svigerfaren og tømte vinflaskene sine i tønna. Så var det middag, og på bordet stod rykande varme bollar.

"No må eg tømme eit glas og smake på vinen", sa bonden og greip glaset med glede. Men han laut grøsse, for væska smakte som vatn. "Eg burde ikkje slått på vatn", tenkte han med seg sjølv. Men til dei andre sa han: "Det var då ein framifrå vin!"

No skjenka svigersønene også i glasa og løfta dei med forventning.

"Dette var fæle greier!" tenkte dei kvar for seg. "Kven skulle tru seg at ei flaske vatn kunne gjere slik skade?" Ingen av dei våga å seie noko, så dei roste vinen, dei også.

"Den vinen må eg også prøve sidan alle skryt av han", sa gardsguten, og då ingen såg det, tok han ein diger slurk. Men han spytta han ut med det same.

"Fy då!" ropte han, "korleis kan nokon skryte av sånt skvip som dette?"