For eit par hundre år sidan, då folk var langt frå så kloke og durkdrivne som no, hende det noko ganske rart i ein liten by. Tilfeldigvis hadde ei av dei store uglene frå skogen, ei hornugle, komme inn i ei løe, og då dagen braut fram, torde ho ikkje våge seg ut, av frykt for dei andre fuglane, som skrik så fælt når dei ser ho.

Då drengen om morgonen kom ut i løa for å hente høy, blei han så forskrekka over å sjå ugla som sat i ein krok at han styrta inn og fortalde bonden at ute i løa sat det verste uhyret han hadde sett. Det rulla med auga og så ut som om det utan vidare kunne fare laus på ein og sluke ein. "Å, eg kjenner deg nok", sa mannen, "du er modig nok til å springe etter ein trast ute på marka, men når du får auge på ein daud hane, hentar du ein stokk før du tør gå bort til ho. La meg no berre sjølv komme ned og sjå kva det er for eit uhyre."

Deretter gjekk han nokså freidig ned i løa og såg seg om. Men då han oppdaga det fæle dyret, blei han likså redd som drengen. Med lange skritt sprang han ut og bort til grannane sine for å bede dei om hjelp mot dette ukjente, farlege dyret. Heile byen kunne jo komme i fare dersom det kom ut frå løa. Der blei stor larm og ståhei. Borgarane kom trekkande med spyd, høygaflar, ljåar og økser som om dei skulle i krig. Til sist kom endatil bystyret med ordføraren i spissen.

Då dei hadde stilt seg i orden borte på torget, drog dei bort til løa og omringa ho. Ein av dei modigaste trødde så fram og gjekk inn med senka spyd, men ein augeblink etter skreik han høgt og kom ut, døyeleg bleik, utan å kunne seie eit ord. To andre våga seg no dit inn, men det gjekk ikkje det minste betre for dei. Til sist steig ein stor, sterk mann fram. Han var berømt for heltemotet sitt i krig. "Vi jagar ikkje uhyret bort berre ved å sjå på det", sa han, "vi må ta alvorleg fatt, men eg ser jo at de har blitt blaute, alle saman, og ingen tør våge pelsen sin."

Han fekk no fatt i rustning, sverd og spyd, og alle priste han for motet hans, sjølv om dei skalv for livet hans. Løedørene blei lukka opp, og dei såg ugla sitte på ein av dei store tverrbjelkane. Mannen stilte ein stige opp dit, og belaga seg på å krype oppetter han. Alle ropte til mannen at han skulle vere ved godt mot, og bad St. Georg som hadde drepe draken, hjelpe han.

Ugla var blitt ganske forstyrra av ropa til alle menneska, og visste verken ut eller inn. Så då mannen var kommen omtrent heilt opp stigen, gav ho seg til å rulle fælt med auga, stritta med fjøra, løfta vengane og kveste med hås stemme: "Uhu, uhu."

"Støyt til no", ropte folka til den tapre helten. "Det ville de nok ikkje seie om de stod her oppe", sa han. Han våga seg enno eit trinn høgare, men så tok han til å riste over heile kroppen, og halvt avmektig gav han seg til å kravle ned att.

No var det ingen som torde gå dit inn. "Berre ved å kvese og puste har uhyret tatt motet frå den sterkaste mannen og såra han døyeleg", sa dei, "så korfor skulle vi risikere livet?"

Dei heldt no råd om kva dei skulle gjere for at ikkje heile byen skulle gå til grunne. Først kunne dei ikkje finne på noko, men langt om lenge sa ordføraren: "Eg synest at bykassa skal betale eigaren av løa og alt som står der inne, korn og høy og halm, og såleis halde han skadelaus. Så setter vi eld på det heile så det fæle dyret brenn inne. For det er inga meining i at nokon skal sette livet sitt til. Her er inga tid å miste, og det ville dårleg sparsemd å knipe inn på pengane i dette høvet."

Dei syntest alle saman han hadde rett. Det blei sett eld på løa i alle fire hjørna, og ugla fekk ein ynkeleg daude i flammane. Og den som ikkje vil tru det, kan gå av stad sjølv og spørje om det.

Dei tre språka

I Sveits budde ein gong ein gammal greve som hadde ein einaste son, men sonen var ikkje i stand til å lære noko som helst. Då sa faren, "Høyr, son, same korleis eg prøver, får eg ikkje noko inn i hovudet på deg. Så no skal du dra herifrå, til ein kjent meister som vil ta hand om deg. Han skal sjå kva han kan gjere med deg."

Ungdommen blei sendt til ein framand by, og ble eit heilt år med meisteren. Etterpå kom han heim att, og faren spurde: "Nå, son, kva har du lært?"

"Far, eg har lært kva hundane seier når dei bjeffar."

"Å jøye meg", ropte faren, "er at alt du har lært? Eg sender deg til ein annan by, til ein annan meister." Ungdommen blei tatt dit, og budde eit år på same viset med den meisteren. Då han kom heim att, spurde faren: "Son, kva har du lært?"

Sonen svarte: "Far, eg har lært kva fuglane seier."

Då fekk faren raserianfall og sa: "Å, du har søla vekk enda meir kostbar tid utan å lære noko. Skammar du deg ikkje for å vise deg framfor auga mine slik? Eg skal sende deg til ein tredje meister, men dersom du ikkje lærer noko denne gongen heller, vil eg ikkje lenger vite av deg."

Ungdommen blei eit heilt år hos den tredje meisteren også, og då han kom heim att, og spurde faren, "Son, kva har du lært?"

Han svarte: "Kjære far, i år har eg lært kva froskane kvekk."

Då blei faren så vill og gal at han sprang opp, kalla til seg alt folket sitt, peika på sonen og sa: "Dette er ikkje lenger sonen min. Eg driv han vekk herifrå og gir dykk ordre om å ta han med ut i skogen og drepe han." [1]

Dei tok han med ut i skogen, men då tida var kommen til å drepe han, fekk dei seg ikkje til å gjere det, for dei kjende med ungdommen og lét han gå. Så skar dei auga og tunga ut av ein hjort dei skaut, og tok det med til den gamle greven som teikn.

Ungdommen vandra vidare, og etter ei stund kom han til ei festning. Der bad han om nattely.

"Ja", sa slottsherren, "vil du overnatte der nede i det gamle tårnet, så gå dit. Men eg åtvarar deg, du gjer det i så fall med fare for livet, for tårnet er fullt av villhundar. Dei bjeffer og hyler utan stans, og til visse tider på døgnet lyt dei ha ein mann å ete."

Heile eigna sørgde i forferding over dette, men ingen kunne gjere noko for å stoppe det. Men ungdommen var utan frykt, han. Han sa berre: "Å. la meg gå ned til dei bjeffande hundane, og gi meg noko som eg kan kaste til dei. Eg trur ikkje dei vil skade meg."

Sidan han sjølv ville ha det slik, slottsfolka han med litt mat til villhundane og førde han ned til tårnet. Då han gjekk inn, gøydde ikkje hundane på han, men logra med halane på vennleg vis rundt han, åt det han sette fram for dei, og skada ikkje så mykje som eit hår på hovudet hans.

Neste morgon, til overrasking for alle, kom han ut att trygg og uskadd og sa til slottsherren, "Hundane har synt meg på sitt vis korfor dei held til der og bringer ulykke over landet. Dei er forheksa, og er nøydde til å vake over ein stor skatt som er nedanfor dei i tårnet, og dei kan ikkje kvile før skatten blir tatt vekk. Og eg veit også korleis det skal gjerast."

Alle som høyrde dette, gledde seg stort, og slottsherren sa han ville ta han til seg som sin eigen son om ungdommen kunne klare det. Han gjekk ned til tårnet att. Og det verka som han visste kva han skulle gjere, og gjorde det grundig. Om litt bringa han ei kiste full av gull ut med seg. Det blei slutt på hyling av villhundane frå den dagen. Hundane forsvann, og landet var fridd frå den plaga.

Etter ei tid fekk ungdommen for seg at han ville reise til Roma. På vegen gjekk han forbi ei myr. Der sat mange froskar og kvekka. Han lytta til dei, og då han blei klar over kva dei sa, blei han svært tankefull og trist. Til sist han kom til Roma, der paven nettopp hadde døydd, og det var store vanskar med å utnemne etterfølgaren hans. Dei blei omsider einige om at den som skulle bli vald til pave, laut ha støtte frå eit guddommeleg og mirakuløst teikn. Og nett som dette blei bestemt, kom den unge grevesonen inn i kyrkja, og med eitt flaug to snøkvite duer ned på skuldrene hans, og der blei dei sittande. Kyrkjemennene var samde om at dette var teiknet ovanfrå, og spurde han på flekken om han ville vere pave. Han var uviss og visste ikkje om han var verdig til det, men duene rådde han til å gjere det, og til slutt sa han ja.

Så blei han salva og innvigd, og dermed var det blitt oppfylt, det som han hadde høyrt av froskane på vegen. Dei hadde sagt at han skulle bli pave. Så måtte han synge ei messe på latin, utan at han kunne eit ord av messa. Men dei to duene heldt seg på skuldrene hans og sa heile teksten i øyra hans. Han gjentok etter dei, og det gjekk godt, det.