Glassverdet

Ein skreddar budde ved ei elv. Ein gong han var ute og vaska klede i elva, fann han ei korg med eit lite gutebarn i vatnet. Skreddaren tok opp barnet og gjekk inn til kona si med det. Men kona knurra:

"Kva skal vi med eit hittebarn; det er mest til bry!"

Skreddaren lova då å gi kona årslønn for å vere god mot barnet og ta seg fint av det. Men skreddaren fekk leve berre sju år etter det, og då fekk ikkje kona meir lønn. Så blei ho lei mot guten og insisterte på at kvar og ein i soknet skulle fø han i eitt år etter tur. Og slik gjekk det til guten var fjorten år, då ville dei at han skulle ut i teneste.

Først fekk han teneste hos ei rik men vondhjarta frue. Ho hadde tilmed tvinga mannen sin til å gjete bølingen, heilt til han flydde frå ho, slik som mange av tenestefolka hadde gjort før. Det var nett då ho tilsette guten til å gjete, med ord som, "Litt skal du ete, men mykje skal du arbeide!"

Graut skulle han få kvar kveld; og kvar morgon måtte han ut og gjete dyra. Grytidleg den første morgonen på garden høyrde han matmora klemte med klokke, og då stod han opp frå høyloftet, der ho hadde funne plass til han. Matmora sa straks han stakk nasen ut av løa:

"Her står buskapen og svelt: Kan du ikkje stå opp i god tid?"

Ho gav han ei brødskive og dreiv han og dyra ut gjennom grinda. Guten tenkte for seg sjølv: "Eg lar dyra velje vegen. Det kan gå godt, for dei er vel van til å gå ein bestemt veg."

Så kom dei til ei eng, og der gjette guten dei på beitet. Over enga låg eit høgt berg. Guten var nyfiken og kleiv opp. I graset på bergkollen fann han to glasskor. Dei hadde han mykje moro med til det lei mot kvelden. Då måtte han heimetter med buskapen. Midtvegs ropte ei lita jente etter han,

"Har du funne glasskorne mine? Det er berre du som har vore på berget etter meg. Gir du meg dei, skal du få finnarlønn av meg ein annan gong."

Så tok guten fram dei små glasskorne og gav dei til jenta, og så blei ho borte i ein glimt.

Om kvelden var matmora arg for at bølingen hadde vore lenge borte. Ho trudde han hadde skvaldra vekk tida på vegen, men mat fekk han likevel. Så måtte han gå og legge seg for å bli utkvilt til å gå grytidleg av stad morgonen etter.

Så snart sola rann, stod matmora uti garden og klemta med klokka og var ganske vreid over at guten ikkje var oppe. Så fekk han ei brødskive og gjekk med dyra for å gjete dei i skogen. Dyra fann den same grøne sletta som dagen før, og guten klatra opp på berget og tenkte:

"Det kunne vere kjekt å finne eitkvart i dag også."

Han fann eit ur i det grøne graset under lindetreet på hauge, og leika lenge med det. Då sola tok til å dale, la han på heimvegen med buskapen, men då han var på halva vegen, ropte ein kar etter han:

"Gi meg tilbake uret mitt!"

Guten gav uret til mannen som sikkert var eigaren og var lei seg over ikkje å kunne behalde det, men mannen lova han finnarlønn ein annan gong, og då blei guten gladare.

Heime banna matmora og gav han graut før ho sende han ut i løa med beskjed om å sove og bli utkvilt til neste morgon, elles . . .

Om morgonen klang klokka og matmora stod uti garden og murra. Ho gav han ei brødskive og dreiv han og dyra ut grinda og mot skogen. Dyra gjekk til enga under berget igjen, og guten klatra opp dit og sette seg. Mens han sat der og togg på brødskiva si, fekk han sjå noko som blinka i graset. Det var ei glasbjølle. Han tok ho fort opp, og då klang ho lang veg. I det same dukka det fram ei kjempe med eit glassverd framfor han og spurde kva han befalte.

Guten svarte, "Eg er ikkje van med å befale."

"Kanskje det", sa kjempa, "i dag kan eg heller ikkje gjere stort, for eg har vondt i ei tå. Men i morgon kjem eg att og vil tale med deg." Dermed forsvann han.

Guten undra seg over alt dette mens han dreiv saman buskapen og skunda seg heimetter litt før tida. Men på heimvegen høyrde han nokon rope til seg: "Gi meg glasbjølla mi tilbake."

Det var ein liten mann i skogen som ropte. Guten gav han glasbjølla, og blei glad då mannen lova han finnarlønn ein annan gong, og forsvann.

Guten kom seg heim, fekk skjenn og graut og gjekk og la seg til å sove på høyloftet. Men om natta fekk han ikkje sove fordi tankar på kjempa kverna i han

Han stod opp tidleg og gjekk ned på garden før matmora kom, og gjekk til skogs med buskapen. Dei gjekk til same sletta som før, og han kleiv opp på berget og undra om kjempa verkeleg ville komme.

I det same han sette, kom kjempa med glassverdet opp berget og sa,

"I går love eg å komme og tale med deg, og no er eg her. Tre ting har du funne og ingen ting fått til gjengjeld, så no skal du få tre ønske. Tenk over kva du vil ønske deg mens eg er borte ei stund."

Guten trong ikkje fundere lenge på det, og snart var også kjempa tilbake.

"Først", sa guten, "vil eg bli slik at eg kan befale og sleppe å lystre andre. Før det andre at eg bo i eit fint hus der fornemt folk kan gjeste meg, og for det tredje ønsker eg ei kongsdotter til kone!"

Då sa kjempa: "Krøttera får no gå i skogen som dei vil, og du får følge meg."

Så gjekk dei begge ned av berget og gav seg i veg.

"Men korleis skal vi komme fram blant buskar og tornar utanfor allfarveg og stigar?" undra guten.

"Sjå her", sa kjempa; og drog glassverdet, og bana ein brei veg gjennom buskas og kjerr. Då dei gått eit stykke vidare, spurde kjempa korleis guten hadde det.

"Eg er så svolten", sa guten. "For eg har ikkje hatt mat sidan i går."

"Det skal vi ordne på", sa kjempa, så rydda ho veg med sverdet fram til ei lita bygd. Dit kunne guten gå i kjempa sitt namn og krevje all slags mat han ville ete. Guten gjorde som kjempa sa, og fekk ete seg god og mett før han gjekk tilbake til kjempa i skogen utanfor.

"No går vi vidare", sa kjempa, og så gjekk dei mange mil vidare. Etter ei tid spurde han guten korleis han kjende seg.

"Eg er både trøytt og søvnig", sa guten.

"Nett det finst det naturleg råd for", sa kjempa, og hogg ned nokre store greiner som han spreidde til seng for guten. Og når guten hadde sove til sola skein i auga på han, stod kjempa ved sida hans og sa,

"No held vi fram og går vidare, du og eg."

Dei gjekk mange mil saman til kjempa spurde guten korleis det stod til.

"Eg er tørst", sa guten.

"Det finst det råd for", sa kjempa, og stakk sverdet langt ned i bakken. Straks sprang det fram ei kjelde med klart, kaldt vatn, og guten kunne drikke så mykje han lysta.

Då guten hadde drukke seg utørst, gjekk dei vidare. Og då dei gått eit langt stykke, spurde kjempa korleis guten hadde det. Guten sa som sant var:

"Føtene mine er ømme. Eg er redd eg har vassblemmer."

"Det skal vi ta oss av", sa kjempa; og så reiv han fin bast av kjerr og tre og sveipa rundt føtene til guten til det var som han hadde skor på seg til sist.

No blei vegen meir attgrodd, så kjempa laut slå stadig sterkare med glassverdet for å bane veg. Då dei hadde gått ei tid, spurde han guten igjen:

"Ser du noko framfor deg?"

"Eg ser ein veg", sa guten.

"No kjem også den første prøva di", sa kjempa.

Dei gjekk no langs ein smal veg med bratte skrentar på begge sider. Og midt i vegen låg ei løve og gapte. Kjempa sa til guten:

"No skal du gå fram og hoppe over løva."

"Bevarast", sa guten, "løva riv meg i hel."

"Her er ingen annan utveg", sa kjempa, "du må."

"Ein må det ein må", mumla guten mens han skalv, men så hoppa han til.

Løva opna gapet, men han kom likevel over. Det var som om han blei bore av englevengar.

"Sjå det", sa kjempa sindig, "no går vi vidare."

Etter ei stund spurde kjempa: "Ser du noko framfor deg?"

"Ja, det er eitkvart i det fjerne som glinsar med sus og brus", sa guten.

"Der er den andre prøva di", sa kjempa.

Då dei kom fram, var det ein brei elv full av brusande stryk, orm og bjørn, og det var så bratte elvebredder at ein ikkje kunne komme over anna enn ved å springe over. Kjempa sa:

"Hopp over no! Det er no det gjeld."

Guten pusta tungt og grudde seg for vasstryk og udyr, men kjempa sa:

"Det er ingen annan veg; du er nøydt. Og bak deg ligg jo den burande løva."

Guten laga seg då til å hoppe over mens ormane og bjørnane i elva kveste og brumma om kapp. Guten titta etter og fann ein plass der elva var smalare enn dei fleste andre stadar, og der han kunne få godt tilsprang før hoppet. Han bykste over som best han vann, og det var som englevengar bar han over til andre bredda.

"Det gjekk jo bra", sa kjempa att.

No gjekk dei lange vegar før kjempa sa: "Ser du noko framfor oss?"

"Ja, det er liksom eit flammande bål", sa guten.

"Det er den siste prøva di", sa kjempa sindig.

Då dei kom lenger fram, såg dei eit stort bål. "No skal du hoppe over bålet", sa kjempa.

Guten grudde seg for den sprakande elden; men kjempa sa berre: "Fatt mot og spring over som best du kan."

Til sist sprang guten til det beste han var kar om, og det var som om han fekk englevengar med eitt. Han kom lykkeleg over elden, og var ikkje ein gong svidd i håret.

Så gjekk dei vidare. Etter ei tid spurde kjempa, "Ser du noko framfor oss?"

"Eit stort hus", svarte guten.

"Då er vi snart framme, for det er eit kongeslott", sa kjempa.

Snart stod dei utanfor porten til slottet. Då sa kjempa til guten: "Ta no glassverdet mitt og hogg av meg den venstre skoen med det."

"Nei", sa guten; "Du har vore altfor god mot meg. Sett om eg bommar og kuttar foten, for eksempel? Kva då?"

Men kjempa sa: "Eg befaler deg å gjere det."

Guten tok då glassverdet, gret og hogg den venstre skoen av kjempa. Kjempa fall til marka. Guten trudde ho var daud, og gret. "Det var det", tenkte han.

I det same høyrde han lyden av ei bjølle, som frå bjølla guten hadde funne i graset på berget. Lyden kom innanfrå slottet. Portane til slottet blei opna, og mykje folk kom ut og helsa han velkommen og spurde kva han ville.

"Kan nokon ta seg av kjempa? Han var god mot meg og fall om her", sa guten.

"Det skal bli", sa tenarane, og så bar dei kjempa inn på eit rom i slottet. Guten fekk eit rom for å stelle seg etter strabasane. Ein tenar tok han i handa og leidde han til eit rom der det låg fine klede klar til han. Tenaren kom inn med handklede og anna så han fekk stelle seg, og så kledde han guten så han likna ein prins.

No kom ein annan tenar og førte han til eit anna rom. Der var det mange speglar å sjå seg i, og guten syntest han var vel og bra kledd.

Så kom ein tredje tenar og opna ein dør inn til eit flott rom. Det var herleg opplyst av fleire glaskroner. Guten såg seg om overalt der inne, men såg ingen. Men snart såg han ei dør med to glasskor utanfor. Dei såg ut som dei glasskorne han hadde funne i det grøne graset på berget.

Guten gjekk heilt bort til dei små, nette glasskorne og løfta dei opp for å granske dei nærare. Straks han rørte dei, gjekk døra opp, og innanfor sat ei pen kongsdotter i brurelin og bad han komme inn. Då han hadde komme inn, sa ho til han:

"Ta meg i handa og lei meg inn til far."

No kom det til mange slags folk omkring dei, og kongsdottera bad om at dei følgde dei to inn til kongen. Då dei kom inn til han, reiste han seg og sette ifrå seg eit klart glassverd han heldt i handa, hinka litt då han gjekk fram imot dei, helsa og bad dei velkommen.

"Ja, det er meg, som du trudde du drap utanfor her", sa han smilande. I det same klang ei glasbjølle, ei dør gjekk opp, og ein prest kom inn med ei diger bok i nevane. Presten gjekk fram til brura og brudgommen og vigde dei framfor heile hoffet som hadde samla seg.

Då dette var gjort, gjekk kongen fram og gav brudgommen glasuret som han ein gong hadde funne i det grøne graset på berget. Deretter kom ein fint kledd mann og gav brudgommen eit dokument der det stod forklart kven han var son til og kva som hadde hendt: Han var ein kongsson; ein gammal, fæl arbeidar hadde stole han frå foreldra sine på grunn av dei vene kleda han hadde og juvelane som låg i vogga hans til leiketøy. Den fæle arbeidaren hadde likevel ikkje hatt hjarte til å drepe spedbarnet, men sette han ut på elva i ei korg.

No blei brudgommen enda gladare, enda om han ikkje hadde blitt kvitt vassblemmene sine enno.

Kongen fortalde no at slottet og riket hans hadde blitt fortrolla, og berre ein modig og lydig gut kunne oppheve fortrollinga. No hadde han sett at guten hadde gått gjennom alle prøvene. "Derfor har eg funne at du er verdig til å få dottera mi og heile riket etter meg, sidan du løyste oss alle frå fortrollinga," sa kongen, og så feira dei bryllaup både lenge og vel der i garden.

Pannekakehuset

Det var ein gong nokre fattigfolk som hadde mange barn, og dei orka ikkje å fø dei alle. Derfor tok dei ein dag ein gut og ei jente og stappa dei i ein sekk og sette dei ut i skogen. No var jenta eit einfaldig barn, men guten var ikkje det. Så då dei hadde lege ei stund i sekken, tok han fram ein kniv han hadde og skar opp sekken, og så kraup dei ut begge to og såg dei var langt inni ein skog.

Dei gjekk eit godt stykke og til sist blei dei svoltne. Snart såg dei eit hus. Då blei dei glade. Dei oppdaga at taket på huset var laga av pannekaker. Guten kraup opp og sette seg til å ete eit godt måltid på taket, men med eitt spurde ei barsk kjerringrøyst inne i pannekakehuset:

"Kven er det som gneg på taket mitt?" og guten svarte straks: "Det er berre meg. Pip-pip."

Slik fekk begge barna ete seg mett, og vandra vidare i skogen. Men ikkje lenge eter blei dei svoltne att, og lurte seg tilbake til det vedunderlege pannekakehuset. No var det jenta sin tur til å klatre opp på taket og få seg pannekake, men ikkje før hadde sett seg ned der for å ete, så spurde kona i huset: "Kven er det som gneg på taket mitt?"

Då svarte jenta forskrekka: "Det er eg."

Dermed kom kona rusande ut av huset og var så opphissa at det var fælt. Ho sa at barna var tjuvar, greip fatt i dei og slepte dei med seg inn i huset. Der inne sa ho først dommen deira: Dei skulle gjødast og steikast. Dernest spurde ho jenta: "Kva fôrar mor di svin med?"

Og jenta svarte, einfaldig som ho var: "Med potetskal og makk!"

Sidan spurde ho guten det same; men han svarte: "Med rosiner og mandlar".

No blei barna sett i kvar sine rom for å gjødast. Då det hadde gått ei tid, ville kona sjå om barna var feite nok, og bad guten stikke fingeren ut gjennom eit hol i veggen. Guten stakk då ut ein tørr trepinne. Ho skar i den og tykte at guten ikkje var feit nok til å bli steikt enno. Så gjekk ho for å sjå etter om jenta var fullgjødd, og den einfaldige jente rekte ut fingeren. Kona skar i den og fann ut at den var feit nok.

No skulle kona snart ha gjestebod, og då skulle ho steike jenta. Men før dagen kom, såg guten sett sitt snitt til å kviskre til søstera eit og anna godt råd til den som er uvan med å bli steikt, og så kom dagen. Kona hadde duka bordet med alle rettane unntatt steika. Omnen var gjort gloande heit, og der skulle ho steike jenta.

Kona sette jenta på bakstefjøla for å ha henne inn i omnen; men jenta gjorde seg så dum og skjønte liksom ikkje korleis ho skulle sitte på fjøla. Til sist bad ho kona om å syne henne korleis det skulle gjerast.

Kona sette seg utolmodig på bakstefjøla og sa: "Slik skal du sitte, barn."

Straks passa jenta på og skyssa kona inn i den gloande omnen. Så sleppte ho ut broren sin frå rommet der han sat og åt rosiner og mandlar. Dei la høy i senga til kona med dyna over og natthua til kona toppa det heile. Så gøymde dei seg i skogen nær ved og følgde med, for dei visste ikkje rett kva dei skulle gjere vidare.

Om litt kom mannen til kona heim med dei innbydde gjestane. Dei sette seg straks til bords utan å vente på kona, for ho hadde vel gjort seg eit ærend eller tatt seg ein liten lur mens steika stod og gjorde seg ferdig. Mannen kika elles etter i senga hennar, der barna lagt høyfang og natthua hennar, og trudde kona låg og kvilte etter å ha stelt i stand til gjestebodet.

Gjestane og verten brydde seg ikkje om å vente på ho i senga, men tok for seg av både steika frå omnen og den andre maten, og åt og drakk. Men då verten merka at dei trong meir brød, og elles var temmeleg sur for at steika var seig, gjekk han frå bordet og bort til senga for å vekke kona. Ho brukte ikkje sove så tungt midt på lyse dagen. Men han fann berre høy og ei natthue under dynene. Barna var ikkje å sjå heller, og med eitt kunne han skjøne alt: Han og gjestane hadde ete kona. Kvit om nasen fall han forferda saman framfor senga og døydde, og gjestane smaug seg fort ut og vekk. Dette gjestebodet ville dei ikkje vere med på.

Mens alt dette hende, låg dei to syskena og gøymde seg i skogen berre eit lite stykke derifrå. Då gjestane hadde stukke sin veg mens dei skreik at mannen var daud og kona oppeten, smaug barna seg stilt attende til pannekakehuset, tok alle skattane der og gjekk heim til dei fattige foreldra sine. Der levde dei glade og lykkelege på den store velstanden dei hadde skaffa seg.

Kva mompa var

Det var ein gong ein konge som var for når venn med kona til ein smed som budde nær slottet. Kongen besøkte smedkona tidt og ofte, men mannen hennar var somtid heimom, og det var til hinder for det kongen tenkte seg der i garden, så kongen bestemde seg til å rydde mannen av vegen.

Ein dag baud derfor kongen smeden at han skulle bygge eit grant slott for han på tre dagar. Det skulle stå på fire stolpar. Blei det ikkje ferdig, skulle smeden bøte med livet.

Smeden såg ingen utveg, og gjekk fortvilt inn i skogen. Der kom han til ei lita stue som han gjekk inn i. Der inne sat ei gammal kone. Då ho spurde korleis det stod til, klaga smeden over dei reint urimelege krava til kongen, og bad ho om råd om ho hadde det. Kona lærde han då så mykje at smeden fekk slottet ferdig i tide.

Kongen blei både forundra og harm då slottet stod ferdig som han hadde kravd. Men straks baud han at smeden skulle grave ein stor kanal rundt det nye slottet og smi fire bruer over kanalen, ei bru til kvar slottsport. Også dette fekk smeden ordna til på tre dagar, takk vere eitkvart som kona lærte han.

Då blei kongen enda harmare; men han visste ikkje kva for ei umogeleg prøve han skulle legge på smeden for å kunne ta livet av han. Til sist ropte kongen ute av seg:

"Du skal lage eit "mompa" til meg innan tre dagar om du vil leve."

Smeden visste ikkje kva eit "mompa" var, og gjekk fortvilt inn i skogen att. Kona i stua sa til han:

"Lag ei stor nattpotte av jern og sett ho under senga di; still deg sidan på lur. Når du ser nokon ta i ho, så sei berre sakte for deg sjølv: "Sit fast!" Så får du snart sjå mompa."

Smeden gjorde som kona sa.

Ein kveld kom kongen som vanleg til smedkona på besøk; og smeden stod gøymt på lur. Dei elskande kledde av seg: kona gjekk til sengs og kongen ville følge etter så snart han hadde brukt nattpotta. Men då han tok i jernpotta, kviskra smeden sakte "Sit fast", og dermed kunne ikkje kongen komme seg laus frå ho, der han stod i berre skjorta. Smedkona sprang då naken ut av senga for å rykke vekk potta frå kongen; men med det same ho tok i potta, kviskra smeden "Sit fast!" igjen, og dermed var ho som fastlimt, ho også.

Kongen blei harm og forarga over narrespelet og smedkona gret og ropte på tenestejenta si. Ho kom halvt påkledd inn i ørske og skulle hjelpe dei to; men kom til å sitte fast i potta som dei.

Då steig smeden fram og dreiv dei ut av huset. Alle tre skreik og ropte til drengen som kom ut og skulle hjelpe dei. Då fastna også han.

Men no var det nesten dag og tenestejenta ville ikkje at andre skulle sjå alle nakne og halvnakne slik. Derfor tok ho opp høydottar for å løyne somme kroppsdelar som best ho kunne.

Då kom ei ku som ville ha høy. Smeden sa: "Sit fast."

Straks kom ein okse som kleiv opp på kua, og smeden ropte igjen, "Sit fast."

Ved tollporten kom tollaren ut og ville ha toll; men då han fekk sjå dette følget ropte han: "Kva er det for eit hympe-gympe?"

Så ville han skubbe stuten ned frå kua, men smeden sa, "Sit fast!"

Derifrå gjekk det inn gjennom byporten med følget, gate opp og gate ned. Folk lo og ropte: "Kva er det for eit mompa? Kva er det for eit mompa?"

Dei dreiv heile "mompa-et" ut på landet og tok den kløktige smeden til konge, for var det ikkje han som hadde bygt slottet? spurde dei.

Meister Mons og Maline

Det var ein gong to søstrer som var trollkjerringar, og som budde eit godt stykke ifrå kvarandre. Den eine hadde ein fosterson som heitte Mons; og den andre hadde ei fosterdotter som heitte Maline. Og sidan trollkjerringane stundom besøkte kvarandre, møttes også barna no og då. Den eine trollkjerringa merkte at jenta tykte godt om guten og nemnde det for søstera, og ho fann straks på ei råd:

"Eg skal sende Mons til deg i eit ærend, og då kan du vel gi han eitkvart i maten så vi blir kvitt guten."

Maline fekk nyss om dette og åtvara Mons om at kjerringane ville drepe han fordi han tykte om ho. Han skulle akte seg for å ete og drikke noko som helst av det fostermora ville gi han når han blei sendt dit i eitkvart ærend.

No blei guten sendt til fostermor til Maline med eit brev og ei munnleg helsing. I brevet stod at fostermora hans ville gjeste fostermora hennar så dei kunne bade i lag. Fostermor til Maline sette seg i kjøkkenet og stakk nasen i brevet for å lese det, men først gav ho guten ein pølsenabb å ete. Men ho blei så skipla av Maline som svinsa omkring kjøkkenet og kom borti ho fleire gongar mens sat og skulle lese at ho ikkje såg om guten åt opp pølsa. Ho stakk nasen opp frå brevet etter ei tid og spurde Mons om han likte pølsa.

"Ja", sa guten.

Men trollkjerringa trudde ikkje heilt på han, og gjekk inn i stua og spurde ut i lufta: "Pølse, kor er du?"

Og pølsa som guten hadde slengt under bordet, svarte: "Her er eg."

Og enda om fru Fuskum hadde det travelt, tok ho opp pølsa og ville tvinge guten til å ete. Men så kom Maline svinsande inn til dei i eit eller anna ærend, og då fekk ikkje trollkjerringa seg til å gjere det, mens jenta var der. I staden gav ho pølsa til guten att og følgde Maline ut ut på kjøkkenet eit ærend. Då såg guten sitt snitt til å putte pølsa inn på barmen under skjorta si.

Då trollkjerringa kom tilbake, spurde ho guten om pølsa var fin.

"Ja", svarte han kjapt.

Men arg og mistanksam spurde ho likevel ut i lufta: "Pølse, kor er du?"

Pølsa svarte: "Mellom skinnet og skjorta."

Kona var tunghøyrt og høyrde feil, ho trudde pølsa svarte "Mellom skinn og kjøt", og at ho derfor var i magen til guten. Så var ho nøgd og bad han gå heim med helsing til fostermor si om at ho snart ville komme etter og bade med ho.

Mons kom uskadd heim; men då fostermora fekk sjå at han kom gåande lys levande, blei ho vond og sa samanbiten: "Dette skal søster mi få unngjelde!"

Snart kom Maline i lag med ei haltande fostermor til søstera sitt hus. Ho trudde at guten låg daud einkvan stad av den forgifta pølsa. Men då ho kom inn til søstera, fekk ho eit så kvast blikk på seg at ho blei fælen. Fort såg ho grunnen; guten sat lys levande inne i stua.

Kjerringane ville no vere aleine saman, og bad barna gå ut og fjerne snublesteinar frå vegen, så fostermor til Maline kunne komme fram lettare. Men Maline skjønte dei pønska på vondt, og tok eit garnnøste og knytte mange tusen knutar på tråden. Kvar knute skulle svare, "Her er eg" for barna.

Så rulla Maline ut tråden på vegen nær huset. Men kvar knute kunne ikkje svare meir enn ein gong. Så etter at kjerringane hadde sete og bada saman vel og lenge og ropt "Mons og Maline" ut gjennom gluggen mange, mange gongar og alle knutane hadde svart "her er eg", blei det stilt der ute. Dei to trollkjerringane tok då til å mistenke barna for å ha narra dei og sprunge sin veg.

Søstera med friske føter, gjekk ut av stua for å sjå etter barna. Ho såg ingen, og gjekk sint til søstera si stue. Der var ikkje barna heller. Då skunda ho seg heim att og fortalde at barna nok hadde gøymd seg for deg, og så sette ho av stad for å finne dei i tanande sprang.

Barna flydde føre, men kjende seg snart nedtyngd av ei trollkraft. Dei såg seg om for å finne ut kor ho kunne komme ifrå. Då såg dei trollkjerringa som kom settande i full fart. Mons hadde lært eitkvart han også, og sa til Maline:

"No skal vi skape oss om: eg til ein tornebusk og du til ei fager rose midt inni busken."

Då no kona kom og såg den uvanlege tornebusken med den vakre rosa, fekk ho mistanke til at det kunne vere barna, og greip inn i busken for å nå rosa. Men tornebusken stakk ho så ho ikkje nådde til. Blødande fór ho heim og bad søstera om å gripe inn i staden for seg.

Søstera tok staven sin og hoppa frametter vegen. Mons og Maline hadde no komme eit godt stykke vidare langs vegen, men så tok dei til å kjenne seg tynga av ei trollkraft igjen. Dei stogga og fekk sjå heksa som kom springande og hoppande, og tenkte dei fekk prøve å omskape seg at. Guten skapte seg om til ei steinkyrkje langs vegen, og Maline til ei due høt oppå kyrkjetårnet.

Då no heksa kom til kyrkja, ropte ho til dua og lokka "kom dua, dua, kom dua", men dua sat der og lea seg ikkje, same kor mykje trollkjerringa lokka.

Då tok trollkjerringa til å rive laus på kyrkjesteinane for å finne ut om kyrkja var ei hildring, men steinane sat fast. Då kunne ho ikkje finne ut av det. Dermed halta og hoppa ho forbi kyrkja. Lenger nedi vegen låg den store staden, og der hadde ho lite makt. Ho gjetta at barna hadde narra ho i form av kyrkja og dua, og ville attande til kyrkja og prøve kreftene sine enda noko til der. Men då ho kom fram dit kyrkja hadde stått, hadde Mons og Maline gått eit stykke vekk og skapt seg om til ei mølle og ei gammal møllarkone som stod midt i mølla.

Eventyr og segner frå svensk ❀ 10

Glassverdet

Pannekakehuset

Kva mompa var

Meister Mons og Maline