H

Ha alt under nøye oppsyn.

Hav alting nøje i agt.

Ha lag med dei du blir betre av å vere saman med.

Omgås med dem, af hvis selskab du bliver bedre.

Ha rett i sakene dine.

Vær i sager rigtig,

Hald auga vekke frå framande dokument; øyra frå framand tale, og hendene frå framande pengar.

Hold dine øjne fra fremmede breve, ører fra fremmed tale, og hænder fra fremmede penge.

Hald stutte trevlar [stry; blår] ifrå elden og ungdommen ifrå spel.

Hold blår fra ild og ungdommen fra spil.

Halvgjort gjerning bør ein verken rose eller klandre. (Og narren bør ikkje sjå halvgjort arbeid.)

Halgjord gjerning bør hverken at roses eller lastes. (Narren bør ej at se halvgjordt arbede.)

Han blir to gongar glad som sit på ein stein.

Han bliver tøsser glad på stenen sider.

Han druknar ikkje som hengast skal, om ikkje vatnet går over galgen.

Han drukner ikke, henge skal, uden vandet går over galgen.

Han er klok nok som Herren har kjær.

Han er klog nok, som Herren har kær.

Han er lærd som veit det som er nyttig, om det ikkje er veldig mykje.*

Den er lærd, ikke som ved meget, men det som nyttigt er.

Han er mektig for seg sjølv; han kan ikkje styre eigen hug.

Han er sig ej selv mægtig. Kan ej styre sit eget sind.

Han er svært redd som ikkje tør skjelve.

Han er meget redd der ej tør skælve.

Han er så full av visdom som ei ku av kumøkk.

Han er så fuld af visdom, som en ko af muskat [kumøkk].

Han fall over eit svin og gløymde all sin latin.

Han fald over et svin og glemte ald sin latin.

Han fer gale åt som er visare enn vis.

Den forser sig som er visere end vis.

Han fer vel som ikkje kjem for tidleg.

Han far vel der ikke kommer fortidlig.

Han fremmer òg sin vilje som drar spakleg av stad.

Han fremmer og sin vilje, som tager sagt af sted.

Han gir berre lite, som tiggar sjølv.

Han gir kun lidt, som tigger selv.

Han gjer ikkje godt for andre som ikkje har noko å unnvere.

Han gør ej andre godt, som ej kan miste selv. Ekki gjørir så ødrum gott, sem ej vil tharfast sialfur.

Han gret aldri etter gull som ikkje har sett gull.

Den græd aldrig for guld, som guld ikke så.

Han heiter Jon etter gammal Dronning (ein Jon frå den gamle Drotning-ætta i norsk Bohuslen).

Han heder Jon efter den gamle Dronning. Om Jon Dronning se N. Krøn.

Drotningslekta i Bohuslen blir omtala i eit danskt adelsleksikon frå 1787 som ei norsk slekt som stammar frå brørne Gunbjørn og Jon Drotning. Brørne er nemnde før, i Böglunga sögur (Baglersogene), som er same kongesoga i to versjonar. Dei handlar om borgerkrigstida i Noreg frå 1202 til 1217, og blei skrivne kort etter (ca. 1209 og på 1220-talet.) Jon Drotning er omtale i kapittel 17. Ein Jon Drotning d.y. er dessutan omtala i somme kjelder. [◦Soga] - [◦Drotning-slektsgransking]

Han kan ikkje vere smed som er redd for gneister.

Kan ej være smed, som reddes for gnister.

Han kan køyre ille som ikkje kan vende.

Han kan ilde kjøre, som ikke kan vende.

Han kjenner best kor skoen trykker, som har han på seg.

Han føler bedst hvor skoen trykker, som har den på.

Han les som fanden les Bibelen (dvs. utelè det som er imot det ein sjølv forfektar.]

Han læser, som fanden i Bibelen, dvs. lukker ude det som er imod.

Han lyt sjå ille ut som skal forferde fanden.

Han må se ilde ud, der skal forfærde fanden.

Han lyt vere lysten på ferskt, som går i skogen og bit sniglar.

Han må være lysten ad ferskt, der går i skoven og bider snegle.

Han siglar ikkje ille ut, som når hamn.

Han segler ikke ilde ud, som når havn.

Han skal koke opp mykje, som vil by mange.

Han skal meget syvde, som mange vil byvde.

Han skal skrike høgt, som vil sette støkk i fanden.

Han skal skrige højt, som vil forskrekke fanden.

Han skal stå tidleg opp som skal gjere alle tilfredse.

Han skal stå tidlig op, som kan gjøre alde tilpas.

Han skal vere god, som kan passe til alle.

Han skal være god, der kan være alle til måde.

Han skrik som får hogg.

Den skriger, som hugg får.

Han taler ikkje ille, som taler sanning.

Han taler ej ilde, som taler sandhed.

Han treng vett som reiser vidt.

Han behøver vid, som vide rejser.

Handa skuldar å forsvare hovudet.

Hånd er skyldig til at forsvare hovedet. Hanen er fri på møkkadungen sin.

Hanen er fri på sin mødding.

Har du ku, så har du uro.

Har du ko, så har du uro.

Har ikkje øvrigheita øyra til å høyre undersåttane, har dei ikkje hovud til å regjere.

Haver ikke øvrighed ørene til at høre undersåtterne, så har de og ikke hoveder til at regere.

Haren låg ikkje i den busken. (Figurativt for: Der var ikkje årsaken)

Haren lå intet i den busk. Intet lå haren der. (Det var ikke årsagen.)

Hastig gjerning feilar ofte.

Hastig gjerning fejler ofte.

Hastig gjerning har anger i følge.

Hastig gjerning har anger i følge.

Hastig rikdom gjer mannen mistenkt.

Hastig rigdom gør manden mistænkt. (jf. f.eks. Af små fiske bliver gedden stor.)

Hastigheit går ofte framfor gode råd.

Hastighed går tit for gode råd (forhindrer gode råd).

Hei, det er lystig, sa kjerringa; ho sprang over eit halmstrå.

Hej lystig, sagde kærlingen, hun sprang over et halmstrå. [Ungdommen raser, sa kjerringa,, ho hoppa over dørstokken.]

Hemn gjer lett ein liten rett til stor urett.*

Hevn gør liden ret til stor uret.

Herrar blir vel herrar, enda om dei søv til middag.

Herrer bliver vel herrer, om de end sover til middag.

Herrebarn lykkast ikkje alltid.

Herrebørn ville ej altid lykkes.

Hoffliv er eit herleg elende.

Hoflevnet er en herlig elendighed.

Hoffmannen rir og hoffmannen ventar der han kan vere nøgd.

Hovmand rider og hovmand bier, hvor han kan tjene til takke.

Hos ei jenten på atten, med svarte auge og gult hår, med kvite hende og smale lender, endar ein livet rett så godt.

Hos en pige af atten år, med sorte øjne og gult hår, med hvide hænder og smale lænder, man ret vel sit levnet ender.

Hovudet skal ein ikkje hogge av fordi det er skurvete [skurv: hudsjukdom som lagar skorper i hårbotnen.]

Hovedet må ej afhugges fordi det er skurvet.

Hugs er visdoms mor. [Merk: hugs tyder (godt) minne, ettertanke, skjøn, sans og vett, og er altså fleirtydig.]

Hukommelse er visdoms moder.

Hundeglam når ikkje til himmels.

Hundeglam når ej til himlen fram.

Hunden liker eit bein meir enn ein edelstein.

Hunden holder mere af et ben, end af en ædelsten.

Husfred er husfryd.

Husfred er husfryd.

Hykla er ikkje rett vennskap.

Hykleri er ej ret venskab.

Hyling og tuting varer sjeldan lenge.*

Hylen og tuden varer ej længe. (Syv)

Høg stand, rikt gods og herleg kone avlar misunning.

Høj stand, rigt gods og dejlig kone føder misundelse.

Høgaste og sterkaste rett er stundom høgaste urett. [Det spørs kven lovene tener, og korleis dei blir handheva.]

Højeste og største ret, er stundom højeste uret.

Høge tårn blir bygde av mindre steinar.

Højanselige tårne er og bygde af ringe stene.

Høge tårn blir lettare råka av lynet.

Høje tårne slaes af torden snarest.

Høgt på pall, nær ved fall.

Højt på pald, nær ved fald.

Høve gjer folk til horer og tjuvar.

Lejlighed gør horer og tyve.

Høyr også den andre parten [før du tar stilling].

Hør og den anden part. (hav et øre for den anden.)

Hår etter hår blir bonden skalla.

Et hår og andet gør bonden skalded.