Kjetta på Dovre

Det var ein gong ein mann oppe i Finnmark, som hadde fanga ein stor kvitbjørn [1]. Den skulle han gå til kongen av Danmark med. Så fall det slik at han kom til Dovrefjell om julekvelden. Der gjekk han inn i ei stove der det budde ein mann som heitte Halvor. Mannen bad om han kunne få låne hus [2] til seg og kvitbjørnen sin.

"Å gud bere oss!" sa mannen i stova. "Vi kan nok ikkje låne hus til nokon no, for kvar einaste julekveld kjem det så fullt med troll her at vi må flytte ut og ikkje har tak over hovudet sjølv ein gong."

"Å, du kan nok låne meg hus for det", sa mannen. "Bjørnen min kan ligge under omnen her, og eg kan vel få ligge inne i kammerset."

Så lenge bad han at han fekk lov. Så flytta folka ut, og då var det laga til for trolla med dekte bord, både med rømmegraut og lutefisk og pølse, og elles alt det som godt var, liksom til eit anna gildt gjestebod.

Rett som det var, så kom trolla. Somme var store, og somme var små, somme hadde lange rumper, og somme var rumpelause, og somme hadde lange, lange nasar. Og dei åt og drakk og smakte på all ting.

Men så fekk ein av trollungane sjå kvitbjørnen som låg under omnen. Så tok han eit stykke pølse og sette på ein gaffel og steikte, gjekk så bort og stakk det bort i nasen på kvitbjørnen så han brende seg. "Kjette, vil du ha pølse?" skreik han. Så fór kvitbjørnen opp og brumma og jaga ut alle i hop, både store og små.

Året etter var Halvor i skogen om ettermiddagen på julekvelden og skulle hente ved til helga, for han venta trolla att.

Aller best han hogde, høyrde han det ropte borti skogen: "Halvor! Halvor!"

"Ja", sa Halvor.

"Har du den store kjetta di enno du?"

"Ho ligg heime under omnen", sa Halvor, "og har yngla og fått ungar. Dei er større og sintare enn ho er sjølv."

"Så kjem vi aldri til deg meir, då!" ropte trollet borte i skogen. Sidan den tida har trolla heller ikkje ete julegraut hos Halvor på Dovre.

Ord

1. kvitbjørn: isbjørn.
2. låne hus: få overnatte.