Norsk del, Gullvekta
Asbjørnsen og Moe
Seksjon › 3   Sett    Søk   Førre Neste

Finn ord

Reservasjonar    Innhald     

Presten og klokkaren

Det var ein gong ein prest som var slik ein børste [1] at han skreik langt unna når han såg nokon kom køyrande i møte med seg i allfarvegen: "Av vegen, av vegen, her kjem sjølve presten!"

Ein gong han fór slik og bar seg, møtte han kongen. "Av vegen, av vegen!" skreik han på lang veg. Men kongen køyrde som han køyrde og reiste fram han, så den gongen måtte presten vike hesten sin. Og då kongen kom jamsides med han, sa han: "I morgon skal du møte på kongsgarden, og kan du ikkje løyse tre spørsmål eg vil gi deg, skal du miste både kappe og krage [2] på grunn av hovmodet ditt."

Det var anna slag enn presten var vant til. Hauke og skråle og bere seg verre enn ulikt [3], det kunne han, men spørsmål og svar var ikkje faget hans. Så reiste han til klokkaren, som hadde ord for å vere betre i kappa enn presten var. Til han sa han han ikkje hadde hug til å reise, "for ein gap kan spørje meir enn ti vise kan svare", sa han, og så fekk han klokkaren til å fare i staden for seg.

IMAGE
. . . så gild at det lyste.

Ja, klokkaren reiste, og kom til kongsgarden med prestekappa og kragen på. Der tok kongen imot han ute i svala både med krone og spir [4], og var så gild at det lyste og lavde [5] av han.

"No, er du der?" sa kongen.

Ja, han var då det, det var sikkert nok.

"Sei meg no først", sa kongen, "kor langt er det frå aust til vest?"

"Det er ei dagsreise det", sa klokkaren.

"Korleis det?" sa kongen.

"Jo-o, sola går opp i aust og ned i vest, og det gjer ho fint på ein dag", sa klokkaren.

"Ja ja", sa kongen. "Men sei meg no", sa han, "kva meiner du vel eg er verdt, slik som du ser meg her?"

"Å, Kristus blei taksert til tretti sølvpengar, så eg tør vel ikkje sette deg høgare enn til tjueni", sa klokkaren.

"No no!" sa kongen. "Sidan du er så klok på allslag, så sei meg kva det er eg tenker no?"

"Å, du tenker vel det er presten som står framfor deg, men sanneleg tenker du ikkje feil, for det er klokkaren", sa han.

"No, så reis - heim med deg, og ver du prest og la han bli klokkar", sa kongen, og slik blei det.

Ord

  1. børste: (her:) morskt menneske.
  2. kappe og krage: ytre teikn på å vere prest. Å miste kappe og krage: å få sparken som prest.
  3. ulikt: (her:) usømmeleg, uhøveleg.
  4. spir: (her:) kongsstav; smal trestong; spiss stokk (Norsk Ordbok). Spir kan også vere tagg på ei krone (o.a.)
  5. lave: (henge og) glitre, glime, lyse; henge i klasar; falle i store flak, drysje.

Notar

Grisen og levemåten hans

Den var ein gong grisen var lei av levemåten sin, og så fekk han for seg at han skulle til tings og få dom for ein annan levemåte. Han fekk prøve lykka han som andre, enten det blei til det tynne eller det tjukke.

"Kva er det du har å klage over?" spurde skrivaren.

"Å eg er så lei av levemåten min, far", sa grisen. "Hesten får havre, og kua får mjøldrikke, og så ligg dei tørt og godt i bås og spiltau attpå. Og eg får ikkje anna enn skuler [1] og skyllevatn. Om dagen vassar eg i søle, og om natta ligg eg og rullar meg i lort og våt halm. Er det rett og rettferd i slikt, skrivar?" spurde han.

Skrivaren fann at grisen førte saka si greitt. Så leitte han i bøkene sine og gav grisen dom for ein annan levemåte: "Det er urimeleg at du skal ha det så mykje strengare", sa han. "Frå no av skal du få kveite og erter og sove i silkeseng."

GRIS
Glad gris gjekk og mulla "Kveite og silkeseng!"

Ja, grisen takka, og var så glad at han visste verken natt eller dag. Og heile heimvegen gjekk han og mulla og smågrynta: "Kveite og erter og ligge i silkeseng! Kveite og erter og ligge i silkeseng! Kveite og erter og ligge i silkeseng!"

Vegen gjekk mellom nokre skograbbar, og oppi eit av holta låg reven og lydde på. Og han skulle no straks ut att med fantestykka sine. Og så til å pipe, fint og skarpt: "skuler og rask, og ligge i boss!"

Grisen brydde seg ikkje om det han; heldt på med sitt: "Kveite og erter, og ligge i silkeseng!" Men det dreiv på: "Skuler og rask, og ligge i boss! Skuler og rask, og ligge i boss! Skuler og rask, og ligge i boss!" Og til slutt så seig det i grisen, og før han visste av det, tok han til å høyre etter og ta etter.

Då han så kom heim, spurde dei korleis det hadde gått på tinget. "Fekk du dom for ein likare levemåte?" sa dei.

"Ja-vel, ja-vel", sa grisen. "Skuler og rask, og ligge i boss! Skuler og rask, og ligge i boss!"

Ord

  1. skul: skal, avfall av frukt.

Notar

  Innhald  


Asbjørnsen og Moe, norske eventyr, norske folkeeventyr, segner evt., litteratur  

Asbjørnsen og Moe, norske eventyr, norske folkeeventyr, segner evt., opp    Seksjon     Sett    Neste

Asbjørnsen og Moe, norske eventyr, norske folkeeventyr, segner evt. Brukargaid  ᴥ  Ansvarsfråskriving
© 2007–2017, Tormod Kinnes. [E‑post]