Det var ein gong ein mann som hadde ei kone, og ho var så tverr og vrang at det var ikkje godt å vere i lag med ho. Mannen hadde no slett ingen utveg med ho; det han ville, ville ho støtt tvert imot [1]. Så var det ein søndag utpå sommaren at mannen og kona gjekk ut og skulle sjå korleis åkeren stod.

Då dei kom til ein åker på hi sida av elva, sa mannen: "Ja, no er det modent, i morgon får vi til å skjere."

"Ja, i morgon kan vi ta til å klippe [2]", sa kona.

"Kva for noko, skal vi klippe åkeren? Skal vi ikkje få lov til å skjere heller no?" sa mannen.

Nei, klippe skulle dei, meinte kona.

"Det er aldri verre enn lite å vite", sa mannen; "men du må vel ha gått frå det vesle vettet du har hatt og no har du sett at nokon har klipt åkeren, du?" sa han.

Kona sa, "Det veit eg visst, at åkeren skal ein klippe, og ikkje skjere", sa ho. Det var ikkje å snakke om det, klippe skulle dei.

Så gjekk dei bortetter og krangla og tretta, til dei kom på brua over elva, like ved ein djup høl.

"Eit gammalt ord seier at godt reiskap gjer godt arbeid", sa mannen, "men det trur eg nok skal bli ein rar skurd som dei klipper med sauesaks", sa han. "Skal vi slett ikkje få lov å skjere åkeren no då?"

"Nei, nei – klippe, klippe, klippe!" ropte kona, hoppa opp og klipte med fingrane etter nasen på mannen. Men i ilska [3] akta ho seg ikkje, og så snåva ho i ein stokkende på brua og dumpa i elva.

"Gammal vane er vond å vende", tenkte mannen, "men det skulle vere snodig om eg ikkje fekk rett ein gong, eg òg."

Han la ut i hølen [4], og fekk tak i hårtoppen på ho, så vidt ho fekk hovudet over vatnet. "Skal vi så skjere åkeren?" sa han.

"Klippe, klippe, klippe!" skreik kona.

"Ja, eg skal lære deg å klippe eg", tenkte mannen og dukka ho under. Men det hjelpte ikkje, dei skulle klippe, sa ho då han tok ho opp att.

"Eg kan ikkje anna tru enn at kjerringa er galen", sa mannen ved seg sjølv. "Mang ein er galen, og veit det ikkje, mang ein har vett, og når det ikkje; men eg får no freiste ein gong til likevel", sa han. Men han hadde ikkje før fått ho under, før ho sette handa opp over vatnet, og til å klippe med fingrane som ei saks. Men rett som det var blei kjerringa med eitt så tung at handa hans seig ned under vass-skorpa og han måtte sleppe taket.

"Vil du dra meg ned i hølen til deg også no, så kan du ligge der, ditt troll", sa mannen. Og så bleiv [5] kjerringa.

Men då det lei om litt, syntest han det var ille at ho skulle ligge der og ikkje komme i kristen jord, og så gjekk han ned langs med elva og leita og sokna etter ho. Men alt det han leita og alt det han sokna, så fann han ho ikkje. Han fekk med seg gardsfolket og andre folk frå grannelaget, og dei gav seg til å grave og sokne nedetter heile elva alle i hop. Men alt det dei leita, så fann dei inga kone.

"Nei", sa mannen, "det kan nok ikkje nytte dette. Denne kjerringa var no ei kjerring for seg sjølv ho", sa han. "Mens ho levde, var ho så reint på tverke, og ho kan vel ikkje vere annleis no heller. Så vi får til å leite oppetter og freiste ovanfor fossen. Kanskje ho har fløytt seg oppetter."

Å ja, dei gjekk oppetter og leita og sokna ovanfor fossen. Der låg kona, det var rett nok. Det var kona mot straumen det.

Ord

1. motsette syn: Motsett innstilte kan faktisk bli gifte om "motsetnadar tiltrekker kvarandre" nok.

2. klippe korn er ikkje umogeleg, men det er neppe bygt gode maskiner for det - enno, iallfall. Det kan bli vondt og seint arbeid i store kveiteåkrar, til dømes. Men å skjere korn med sigd er også strevsamt, så i industriland har maskiner, skurtreskarar, komme opp og fram og overtatt den meste av den jobben og meir til der det er flatt nok til slike køyretøy.
3. ilske: bråskap, oppøsing, argskap, sinne, vondskap.
4. høl: djup hole i botnen av elv eller bekk; (større) kulp; djup dam.
5. bleiv: drukna – av blive.

Haren som hadde vore gift

Det var ein gong ein hare som var ute og gjekk i det grøne. "Å, hurra, hei og hopp!" skreik han, hoppa og sprang, og rett som det var, gjorde han eit rundkast bortetter og stod på to bein i alt som grodde.

Så kom det ein rev luskande.

"God dag, god dag!" sa haren. "Eg er så glad i dag! Det er fordi di eg har vore gift, skal du vite", sa haren.

"Det var vel, det då", sa reven.

"Å, det var ikkje så vel heller, for ho hogg og svinga hardt med horna, og så var det eit troll til kjerring eg fekk", sa han.

"Det var ille, det då", sa reven.

"Å, det var ikkje så ille heller", sa haren, "for eg fekk rikdom med ho, ho hadde ei stove."

"Det var då vel, det", sa reven.

"Å, det var ikkje så vel heller", sa haren, "for stova brann opp, og alt vi eigde."

"Det var då rett ille", sa reven.

"Å, det var ikkje så ille likevel", sa haren, "for ho brann opp, kjerringa også."