Huldra

"Huldra" av Theodor Kittelsen

I folketrua er huldra eit menneskelikt naturvesen. I norske segner finn vi ofte huldra som ei ven jente med kurumpe. Ho ser gjerne attraktiv ut i front, men på baksida er ryggen hol i somme segner, og så har ho ei kurumpe som sleng. Hos svenskane har ho enten kurumpe eller revehale. I Nord-Sverige kan halen vere fjerna, mens ryggen er hol som ein gammal trestamme eller dekt med bark. I Finland kan huldra vere tynn som ein syl. I Noreg blir huldra skildra som ei slåande vakker budeie når ein ser bort frå halen, som ho helst ikkje vil at folk skal sjå.

Mange andre enn hulder er ikkje alltid heilt nøgde med korleis dei ser ut, og har vanskar med å godta seg sjølve i rimeleg grad. Plastisk kirurgi har komme sterkt fram av grunner som det. Men at hulder gjekk inn for haleamputasjon, eller å klippe av halen, tenkte dei ikkje opp før i tida.

I folketrua høyrer huldra med til huldrefolket som held til i berg og under bakken. Huldrekallar snakkar ein også om.

Namnet "hulder" kan tyde på at det er det same vesenet som volva Huld og den tyske fru Holda eller Holle, som rår over spinning, barnefødsel, og husdyr med meir. Ein finn den frua blant anna i somme Grimm-eventyr og legender.

På dansk kallast huldrene somtid hyldefolk fordi ein har knytt dei til hylletreet. (dkWP, "Huldre")

I norske segner spelar huldrefolket mange slags roller. Dei kan vere både til hell og ulykke for menneske. Hulder kan lokke mannfolk til seg. I somme segner giftar huldra seg med menneske. I andre segner stel huldrefolk barn og byter dei med sine eigne. Slike huldrebarn blir kalla for bytingar.

Somme segner fortel at huldra mister halen når ho giftar seg med eit menneske, men utan å miste venleiken sin, og så lèt soga paret leve lykkeleg all si tid.

✑ Litt meir om huldra, nøkken og fossegrimen

✑ Asbjørnsens forteljingar inneheld mange huldresegner og andre segner