D

Dagen er lang, men levetida er kort. — Utsett ikkje til i morgon noko gildt du kan gjere i dag. Utsett heller ikkje til mykje seinare alt gildt du kan gjere med det første.

Dagen i dag er gårsdagens elev på somme måtar. *

Today is yesterday's pupil in some ways.*

Daude fiskar følger straumen. — Å svømme motstraums har også sine finessar. Laks og aure kan somme.

Dauden er blodsbror til den russiske soldaten.

Death is blood brother to the Russian soldier.

Dauden er ikkje over åsane, men like over skuldra di.

Death is not over the hills but over your shoulder.

Dauden er ikkje som bror din - du kan ikkje krangle med han.

Death is not like your brother - you can't argue with him.

Dei bad så hardt for godvêr, og Gud sende dei tørke.

They prayed so hard for good weather, God sent them drought.

Dei denger deg og lar deg ikkje eingong få gråte. — Sagt om somme i underordna, avhengig stilling.

Dei er alle olja med same oljen. — Dei er alle fuglar med sameleis fjør. Dei er skorne av same duk.

Dei flekka han som ei lind. — Dei rana han fullstendig.

Dei flekka han som ein bringebærbusk. — Dei rana han fullstendig, dei tok frå han alt.

Dei modige kjem seg til å ete.

Dei modige syng i fengsel, dei dumme i kyrkjer.

The brave sing in prisons, the stupid sing in churches.

Dei rike blir rikare.

The rich get richer.

Dei rike ville bli nøydde til å ete pengar om ikkje dei fattige til alt hell klarte å skaffe mat til dei.

The rich would have to eat money, but luckily the poor provide food.

Dei som lever blant ulvar må lære å hyle som dei.

Those who live amongst wolves must learn to howl like wolves.

Dei som liker å renne på ski nedoverbakke skulle også like å klatre oppoverbakke.

Those who enjoy skiing downhill had better enjoy climbing uphill.

Dei uheldige græt; dei heldige dansar og hoppar.

The unlucky cry, the lucky skip and jump.

Den dengde hunden treng berre å sjå stokken.

The beaten dog needs only to see the stick.

Den eine ramnen plukkar ikkje ut auget til ein annan.

One raven does not pick the eyes of another.

Den eldste dottera blir gifta bort av foreldra, den yngste av søstera si.

The older daughter is married off by her parents, the younger daughter by her sister.

Den første kona er ekteskap, det andre selskap, og den tredje kjetteri.

The first wife is matrimony, the second company, and the third heresy.

Den første kone er frå himmelen, den andre frå jorda, den tredje frå helvete.

The first wife comes from Heaven, the second from Earth, the third from Hell.

Den første pannekaka er som ein klump. — Ein bør ikkje vente at alt blir fullkomme ved første forsøk.

Den fallande blad kviskrar noko til levande menneske.

The falling leaf whispers something to living men.

Den gamle hunden kan ikkje ete beinet sitt, og vil ikkje la andre komme nær det.

The old dog can't eat his bone, and won't let others near it.

Den lasta er lett som ligg på andres skuldrer.

The load is light that rests on someone else's shoulders.

Den sjenerte tiggaren går ofte bort svolten.

The bashful beggar oft goes away hungry.

Den som fer mot livet, døyr ung.

He who rushes at life dies young.

Den som fryktar sporvar sår aldri korn.

He who fears sparrows never plants grain.

Den som Gud vil straffe, tar han forstanden ifrå.

Den som har venner har ikkje éin venn.

He that has friends has no friend.

Den som ikkje har opplevd havet har ikkje opplevd sorg.

Who has not known the sea has not known sorrow.

Den som køyrer, liknar den som rir. — (På somme måtar)

Den som ler sist, ler best.

Den som stel ein kopek blir hengt, den som stel tusen rublar blir heidra. [Kopek: russisk småmynt. Det er 100 kopek i ein rubel. Rubelen har vore russisk mynteining i om lag 500 år.]

The kopek thief is hanged, while the thousand-rouble thief is honoured.

Den største tsar blir til sist lagt til ro med same spaden.

The greatest czar is put to bed at last with the same shovel.

Den svoltne kan ikkje tenke på anna enn mat.

The hungry man can think only of food.

Den tiltrekkande sida ved varene blir vist.

Den ubedde gjesten er verre enn ein tartar (tartar: person som høyrer til visse tyrkiske stammer på Krim, i Tataria i Russland og i ymse mindre strøk i Sibir)

The uninvited guest is worse than a Tartar.

Den verste hjulet knakar mest.

The worst wheel groans the most.

Der det brenn er vann dyrebart.

At a fire, water is precious.

Der det er honning kjem deg fluger.

Where there's honey there will be flies.

Der det er kjærleik, kan jamvel ein hytte verke som himmerike.

Where there is love, even a hut will seem like heaven.

Der det ikkje er fisk, får sjølv ein kreps gå for det.

Where there are no fish, even a crawfish can pass as one.

Der det ikkje er nokon start, er det ingen ende.

Where there's no beginning there's no end.

Der eg har det godt, det er landet mitt.

Where it is well with me, there is my country.

Der nåla går, følger tråden. — Tilhøyrsla må følge hovuddelen.

Where the needle goes, the thread follows. Cf. The appurtenance must follow the main part.

Der treet blir hogd, får ein fliser.

Where the wood is chopped, the chips will fly.

Dersom ein bonde har mykje, haler han det opp på ei handkjerrre. — Ver fornøgd med det du har (eg har ikkje meir å gi). (Blir brukt som svar når det blir spurd etter meir av noko).

Dersom Gud lytta til gjetarforbanningane, ville sauene våre vere daude, alle saman.

If God listened to every shepherd's curse, our sheep would all be dead.

Dess lenger inn (skogen), dess fleire stammar til hogst.

The further in (the woods), the more logs.

Dess lenger inn i skogen, dess meir ved.

Dess meir du klagar, dess lenger lèt Gud deg leve.

The more you complain the longer God lets you live.

Dess saktare ein køyrer, dess lenger kjem ein.

The slower you drive, the further you get.

Desse karane vil ha det mjukt i den neste verda: dei blir gjort til djevlar med det same.??

These fellows will have it soft in the next world: they'll be made devils at once.

Det ausregnar som frå ei bøtte. — Det regnar kattar og hundar.

Det blei skrive ved fødselen hans. — Det er skrive i stjernene.

Det blir lettare for merra når kvinna kjem ut av vogna.

Det blir lovleg seint å trekke pusten når tida er inne til å pigge av (døy).*

Too late to catch your breath when its time to die.

Det den edru held hemmeleg, fortel den drukne.

The sober man's secret is the drunken man's speech.

Det er aldri for seint å gjere godt.

It's never too late to do good.

Det er best å ikkje gape ved synet av grannen si brødskive.

It is best not to open your mouth wide at the sight of your neighbor's loaf.

Det er betre å gi frå seg egget enn sauene. *

Better give the egg than the sheep.*

Det er betre å tigge enn å stele, og betre å arbeide enn å tigge.

Better beg than steal, better work than beg.

Det er der hunden ligg under torva. — Det er kjernen i saka.

Det er ei dum mus som veit av berre eitt hol.

It's a stupid mouse that knows only one hole.

Det er ei grense for alt.

There's a limit to everything.

Det er ei sak for seg. — Det er ei anna sak; det er noko anna. Det har ingenting å gjere med dette, det er ikkje poenget.

Det er ei synd å dra til eit bryllaup og kome heim edru.

It's a sin to go to a wedding and come home sober.

Det er ei tid for arbeid og ei tid for leik.

Det er ei tid for kvar grønsak. — Det er ei tid for mange slags ting.

Det er ein dårleg soldat som ikkje drøymer om sjølv å vere general.

It's a poor soldier that doesn't dream himself a general.

Det er ein god landsby, men han har dårleg rykte. — Jf. Gi ein hund eit dårleg namn og heng han (Dette er ei skildring, ikkje ei tilråding).

It's a good village but it has a bad name.

Det er ein modig eller dum hund som blir med I ein kamp mellom vennar.

It is a brave or foolish dog that joins a fight between friends.

Det er for seint å tenke på vin når fatet er tomt.

It's too late to think of wine when the cask is empty.

Det er for seint å uroe seg for håret når ein skal til å miste hovudet.

It is too late to worry about your hair when you are about to lose your head.

Det er fort fortalt, men jobben er ikkje snart gjort. — Lettare sagt enn gjort.

Det er godt ein annan stad. — Graset ser grønare ut på den andre sida av gjerdet.

Det er hyggeleg å gjeste, men betre heime. — Er det ikkje på tide å gå no? (Brukast av gjest).

Det er hyggeleg å høyre oppvakt diskusjon.

Det er hyggeleg å sjå andre treske korn.

It is pleasant to watch somebody else thresh corn.

Det er ikkje alle som dansar som er lystige.

All are not merry that dance lightly.

Det er ikkje den kaldaste jenta som får minkpelsen.

Det er ikkje di oppgåve å gynge vogga til grannen din.

It's not your business to rock your neighbour's cradle.

Det er ikkje gull alt som glitrar.

All that glitters is not gold.

Det er ikkje hesten: det er havren som trekkjer vogna.

It isn't the horse: it's the oats that pull the wagon.

Det er ikkje moro å reise aleine, enda om du er forlist og har drukna.

It's no fun to travel alone, even if you're shipwrecked and drowned.

Det er ikkje noko poeng i å ta med seg samovar til Tula. [Tula er senter for samovar-produksjon.]

There is no point in taking your samovar to Tula.

Det er ikkje røyk utan eld.

Det er klarare frå høgda.

Det er lett å gjere det ein sjølv vil.

It is easy to do what one's self wills.

Det er lettare å bere skam enn tole røyk i auga.

It is easier to bear shame than endure smoke in the eyes.

Det er lettare å finne lykka enn å halde på ho.

It is easier to find happiness than to keep it.

Det er lite å velje i rotne eple.

There's little choice in rotten apples.

Det er nok for auga. — Det er meir enn nok.

Det er tidvis hyggeleg å vere gjest, men heime skulle vere best. * Jf. Borte bra men heime best . . .. .

It can be nice to be a guest, but home ought to be best.*

Det er to toskar på kvar marknad: éin spør for lite, ein for mykje.

There are two fools in every market: one asks too little, one asks too much.

Det er vanskeleg å segle over havet i eit eggeskal.

It is hard to sail over the sea in an egg-shell.

Det finst ikkje godt svar på eit dumt spørsmål.

There is no good answer to a stupid question.

Det hører eit lokk med til kvar gryte.

There is a cover for every pot.

Det høver — som ein sal på kua.

It fits — like a saddle on the cow.

Det kan vere betre å slå tilbake enn å miste vegen.

Better to turn back than lose your way.

Det krevst mange tre til ein skog.* — (Det same gjeld folk).

It takes all kinds of trees to make a forest. Cf. It takes all sorts to make a world.

Det lønner seg neppe i langdrag å blåse mot vinden.*

Puff not against the wind.

Det nyttar ikkje å løyne ei synd. — Det nyttar ikkje i lengda å løyne det.

Det plagar ikkje ulven kor mange sauane er.

It never troubles the wolf how many the sheep may be.

Det rivnar der det er utslite.

Det som er falle av vogna, er borte for godt.

Once it's fallen off the cart, it's gone for good.

Det som går inn med morsmjølka går ut berre med sjela.

What goes in with mothers' milk goes out only with the soul.

Det som har falle frå vogna er vekk. — Det nyttar ikkje å gråte over spilt mjølk.

Det som sju kan gjere med skei, kan ein gjere med plog.

What seven can do with a spoon, one can do with a plough.

Det som vel tel mest, er ikkje kor lenge ein lever, men kor godt ein lever.*

It's not how long but how well you live.

Det som vil hende, vil sikkert hende.

Det var tidleg for den vesle fuglen å starte å synge, for katta ikkje hadde ete enno.

Det vesle er for lite, det store er for stort; den mellomste er akkurat passe — men eg klarer ikkje å få tak i det.

The little one is too small; the big one is too big; the medium one is just right — but I can't get it.

Dette er berre blomane, bær kjem seinare. — Dette er berre ein forsmak på det som kjem. Den vidare utviklinga (det beste, verste, osv.) er enno ikkje kommen.

Diamantar skjer diamantar.

Diamond cut diamond.

Djevelen heller honning i konene til andre menn.

The devil pours honey into other men's wives.

Djevlar bur somtid i ei roleg myr (ein roleg dam).

Dnepr og eigedommen ligg tett ved kvarandre (som er ein fordel); eigedommen og elva ligg langt frå frå kvarandre (som er ein fordel). — Frå éin synsstad er dei nære, frå ein annan langt frå kvarandre. (Vel som det høver).

Drar du i krig, be ein gong; drar du til sjøs, be to gonger; og be tre gonger om du skal gifte deg.

If you go to war, pray; if you go to sea, pray twice; and pray three times if you go to wed.

Drikk ved bordet, ikkje bak ein stolpepo.

Drink at table, not behind a post.

Driv ikkje hesten din med pisken — bruk havreposen.

Don't drive your horse with the whip — use the oat bag.

Du blir aldri større enn Gud. — (Sagt til kravfulle folk).

Du fangar han ikkje med denne fiskestonga. — Han kjem ikkje til å bite på det. Han kjem ikkje til å svelge dét agnet.

Du gir nøtter til ekornet når tennene er borte.

You give nuts to the squirrel when its teeth are gone.

Du kallar deg sopp, så kliv no opp i korga. — Du valde delen din; spel no rolla di.

Du kan få det du betaler for. *

You may get what you pay for.*

Du kan godt le — du har gode tenner.

You may well laugh — you have good teeth.

Du kan hoppe ut av ein sal, men du sit festa til ei kone.

You can jump out of a saddle, but you're stuck fast to a wife.

Du kan ikkje døy to gongar, og ikkje leve meir enn ein gong.

You can't die twice, and you can't live but once.

Du kan ikkje servere ein sporv på tolv tallerkenar.

You cannot serve one sparrow on twelve plates.

Du kan ikkje skrive i skorsteinen med trekol.

You cannot write in the chimney with charcoal.

Du kan måle tøyet ditt eit dusin gongar, men skjere det berre éin.

You can measure your cloth twelve times, but cut it only once.

Du kan mate ulven så mykje du vil, han ser seg likevel attende til skogen.

Feed the wolf as much as you like, still he looks back to the forest.

Du kan sleppe unna ein orm, men ikkje baktaling.

You can escape a snake, but not a slander.

Du kan stole på han som isen sist på våren.

You can trust him like you can trust ice in late spring.

Du må kome ned frå grannens hest når han krev det, sjølv i søla.

You must get down from your neighbor's horse on demand, even in the mud.

Du sjølv brygga det, et det no opp sjølv også. — Du har reidd senga di; ligg no i ho.

Du sjølv laga grauten; et han no. — Du har reidd senga di, ligg no i ho.

Du syng bra, men kjem til å gjere feil ein gong. — Du klarer deg bra, men korleis blir det til sist?

Du tar aldri ein gammal ulv i ein gammal felle.

You'll never catch an old wolf in an old trap.

Du tok kua, så korfor ikkje ta mjølkebøtta også? — (Til nokon som tok vekk store, viktige ting og lèt etter andre ting som no er gjort gagnlause.)

Dumt (tomt) prat er ikkje ordtak.

Dyre medisinar er alltid bra: om ikkje for pasienten så i det minste for apotekaren.

Expensive medicines are always good: if not for the patient at least for the druggist.

Dyriske knurr gjer vel ingen til bra munk. * (Skrudd)*

The growl does not make the monk. * (Twisted from "The cowl does not make the monk.")

Då ulven bad geita til middag, takka geita nei.

When the wolf asked the goat to dinner, the goat declined with thanks.

Døm ikkje eit hus etter korleis det tar seg ut, men ut frå varmen i velkomsten.

Do not judge a house by its appearance but by the warmth of the welcome.