Kjetta som var så fæl til å eteDet var ein gong ein mann som hadde ei kjette, og ho var så fælande stor og fæl til å ete at han ikkje kunne ha ho lenger. Så skulle ho til elvs med ein stein om halsen, men før ho skulle av stad, fekk ho eit måltid mat. Kona sette til ho eit grautfat og eit lite trau matfeitt. Det rev ho i seg, og sette av garde ut gjennom glaset. Der stod mannen på låven og treska. "God dag, mann i huset", sa kjetta. "God dag, kjette", sa mannen. "Har du fått deg noko mat i dag?" sa han. "Å, det var eit grautfat og eit feitt-trau;", sa ho til mannen. "Eg skjønar de vil meg til livs i dag." Då ho hadde gjort det, gjekk ho i fjøset. Der sat kona og mjølka. "God dag, kone i fjøset", sa kjetta. "God dag, er du der, kjette?" sa kona. "Har du ete opp maten din?" sa ho. "Å, det var eit grautfat og eit feitt-trau", sa ho til kona. "De vil meg visst til livs i dag. [1]." Så sette ho opp i heimehagen [2] og kom til eit haslekjerr. Der sat ekornet og sanka nøtter. "God dag, ekorn i busken", sa kjetta. Og då ho hadde gått eit stykke til, møtte ho etter tur Mikkel rev, ein hare, ein ulv og ein bjørnunge og helsa alle saman. Så såg ho binna og bamsen. Då sprang kjetta til bygds att. Der møtte ho eit brurefølge på vegen. "God dag, brurefølge i vegen", sa kjetta til både brur og brudgom og heile følget, med kjøkemeister og spelemann og hestar og alt i hop. No klatra ho opp i ein høystakk og bykste så høgt i vêret at ho kom inn i skya [3]. No var ho blitt tørst, så ho saug og supa i seg heile skya. Dermed fekk sjå både nymånen og sola. Dei var oppe begge to; det var den tida. [4]. Varmen frå sola fekk ho til å sveitte så det strirann frå ho. Under ho blei det nesten like vått som under eit kraftig torevêr. Med eitt dala kjetta ned att. Så gjekk ho langt av stad og såg etter mat, heilt til ho kom til ei bru. Der møtte ho ein diger geitebukk. Han stonga til kjetta så ho rauk utover brua og fór i elva. Der sprakk ho så resten av skya sleppte ut og blei med bekken nedetter.
Ord
Fanden og futenDet var ein gong ein fut [1], ein retteleg flåar av verste slaget. Ein dag kom fanden og ville hente han. "Aldri høyrer eg anna", sa han, "enn at folk seier: "Gi fanden hadde den futen!" Så no får du følge med meg; og så slem er du også, at eg trur ikkje du kan bli slemmare og verre enn du er heller", sa fanden. "Ja, vil du lye etter alt det folket snakkar, så får du meir å fly etter enn du rekk", sa futen; "men er du så snill ein mann at du gjer alt det folket bed deg om, så torde det hende eg slapp denne gongen også, eg", sa han. Ja, futen snakka vel for seg, og fanden var nokså tekkeleg, så til sist blei dei forlikte om at dei skulle slå følge eit stykke, og den første dei møtte og som bad fanden ta nokon, den skulle det bli som fanden skulle ha, og så skulle futen sleppe. Men av hjartet måtte det vere, sa fanden. Først kom dei til ei stove. Der stod kona og kjerna smør; men då ho såg framandfolk, måtte ho kike ut etter dei. Imens kom den vesle stuegrisen hennar, som gjekk og snuste i kvar krå, og sette trynet oppi kinna; ho over ende, og grisen til å smatte på rømmen. "Er det verre skadedyr til enn slik ein gris?" skreik kona. "Gi fanden hadde deg!" sa ho. "Så ta grisen då!" sa futen. "Trur du ho unner meg griseflesket?" sa fanden. "Kva skulle ho så ha til helgekost i vinter? Nei, det var ikkje av hjartet!" Så gjekk dei til dei kom til ei anna stove. Her hadde den vesle ungen gjorde ugagn. "Rett no er eg lei deg", sa kona, "eg vinn ikkje anna enn å gå og tørke og stelle etter den leie ungen. Gi fanden hadde deg", sa ho. "Så ta ungen då!" sa futen. "Å, det er ikkje av hjartet at mora banner barnet", sa fanden. Så gjekk dei eit stykke til. Då møtte dei to bønder. "Der ser du futen vår", sa den eine. "Gi fanden hadde han lys levande, den bondeflåaren!" sa den andre. "Det var av hjartet, det", sa fanden; "kom så med meg!" sa han. Den gongen hjelpte det verken bønn eller påkalling. Ord
|