E

Eg lærte mykje av lærarane mine, meir frå vennane mine, og mest frå elevane mine.

I learned much from my teachers, more from my friends, and the most from my pupils.

Eg syntest synd i meg sjølv fordi eg ikkje hadde skor, til eg møtte ein som ikkje hadde føter.

I felt sorry for myself because I had no shoes, until I met a man who had no feet.

Ei behageleg kvinnestemme vekker lyst i ein mann.*

A woman's voice arouses lust in a man.

Ei daud ku gir ikkje mjølk.

A dead cow gives no milk.

Ei dårlig kone er verre enn døden.

Ein schlechtes Weib ist ärger als der Tod.

Éi fyrstikke kan sette fyr på ein heil by.

One match can set fire to a whole city.

Ei hjelpande hand finn ein jamt i enden av sin eigen underarm.*

If you ever need a helping hand you'll find one at the end of your arm.

Ei kone kan vere ein slags forsvarsmur for mannen sin.

A wife is like a defensive wall for her husband.

Ei kone og ein hest låner ein ikkje vekk.

Ein Weib und ein Pferd verleiht man nicht.

Ei mor forstår mangt som eit barn ikkje seier.*

A mother understands what a child does not say.

Ei tid til å teie og ei tid til å tale.

A time to keep silent and a time to speak.

Ein som reiser, veit mangt.

A person who travels knows a great deal.

Ein bør ikkje sende ein katt for å levere fløyte.

One should not send a cat to deliver cream.

Ein er einsam til ein finn seg sjølv.

A person is lonely until he finds himself.

Ein fattig mann fryktar ingen tjuv.

Ein Armer fürchtet keinen Dieb.

Ein fugl som du har sett fri, kan bli fanga igjen. [Fork.]

A bird that you set free may be caught again. [Abr.]

Ein full sekk står oppreist.

Ein voller Sack steht aufrecht.

Ein god draum er betre enn ein dårlig ein. [Fork.]

A good dream is better than a bad one. [Abr.]

Ein grunnregel for varsemd: Ikkje ver altfor varsam.

A basic rule of caution: Don't be overly cautious.

Ein hund kan ikkje vere slaktar, og ein ungkar kan ikkje vere giftekniv.

A dog can't be a butcher, and a bachelor can't be a matchmaker.

Ein hund knyt seg til deg på grunn av kjøtstykket som blir slengt til han.
  (A dog) attaches itself to one because of the piece of meat which is thrown to it.

Ein får unngå såkalla vennskap der eigeninteresser styrer svært mykje. Ibn Gabirol seier den trufaste vennen hjelper deg både eigenhendig og med pengar (no. 263). Trekt fram i Cohen, nr. 279) Buddha fortel somt her: Lenke]

Ein kan forstå mange ting godt ved ordtak.

A person can understand things deeply through proverbs.

Ein kan ikkje grave ein brønn med ei nål. (Tyrkisk)

One cannot dig a well with a needle. (Turkish)

Ein knekt spikar kan ikkje rettast ut, (dvs. det er nyttelaust å forkynne for den heilt øydelagte)

A broken nail cannot be straightened, (i.e. It is useless to preach to one completely spoiled.)

Ein leiar treng ikkje vere nokon som veit vegen, men ein som trur han veit vegen.

A leader is not necessarily one who knows the way but one who thinks he knows the way.

Ein lukka munn fangar ingen fluger. (Irsk)

A shut mouth catches no flies. (Irish)

Ein mann har ikkje lov å ete før han har fôra dyret sitt.

A man is not allowed to eat before he feeds his animal.

Ein mann som elskar, er lykkeleg.

A man in love is a happy man.

Ein myrt mellom sivrøyr er like fullt ein myrt.* [Wikipedia, s.v. "Myrte"]

A myrtle standing among reeds still retains the name of myrtle.

Ulegging av Abraham Cohen: Ein god mann held fram med å vere god og kan kjennast att som god, jamvel om han er i dårleg selskap. Cohen siterer: "Vismannen blir æra enda om familien hans blir forakta." (Cohen, nr 90)

Ein oppvakt kar er som ei sterk eik: han rir over ulykka si.

An intelligent person is like a strong oak: he rides over his misfortune.

Ein pessimist med to dårlige val føre seg, vel begge.

A pessimist, confronted with two bad choices, chooses both.

Ein ramn som bringar eld til reiret sitt.

A raven that brings fire to its nest.

Fragment bygd på ein fabel om ein ramn som tok med seg eld til reiret sitt for å varme ungane sine der. Men elden brann alle i hel. Ordspråket blir brukt om nokon som skader andre, sjølv om formålet var gildt. Ein treng ikkje berre god vilje og god meining, men kunnigheit også. [Jamfør]

Ein skal sikre seg mot det verste, det beste kan vel styre seg sjølv.*

Provide for the worst; the best can take care of itself.

Ein skulle gå midt på stigen, og ikkje vingle frå eine sida til den andre.

A person should walk down the middle of the path, and not veer to one side or the other.

Ein skulle ikkje vere kry over kor audmjuk ein er.

A person should not derive pleasure from his modesty.

Ein som ber falskt vitnesbyrd mot vennen sin fortener å bli kasta til hundane.

One who bears false witness against his friend deserves to be thrown to the dogs.

Ein sunn person elskar livet instinktivt.

A healthy person instinctively loves life.

Ein tiggar kan ikkje vere på to marknadar samtidig.

One beggar cannot be at two fairs [at the same time].

Ein ung mann går inn for å leve, ein gammal mann ønsker å leve.*

A young man has to live, an old man wishes to live.

Ein ungkar skulle ikkje vere giftekniv.

A bachelor should not be a match-maker.

Ein utolka draum er som eit uopna brev.

A dream which has not been interpreted is like an unread letter.

Cohen syner at frå gammalt legg jødar meir vekt på morgondraumar og draumar som blir tolka i draume enn dei fleste andre. I Talmud står det mangt om varslar å dra frå draumar, og ikkje berre med rette. [Cohen nr. 348] [C. G. Jung om draumetyding]

Éin vil leve og kan ikkje; ein annan kan leve og vil ikkje.

Einer will leben und kann nicht; ein andrer kann leben und will nicht.

Eit av dei største mysteria i livet er korleis guten som ikkje var god nok til å gifte seg med dottera di, kan vere far til det mest fantastiske barnebarnet i verda.*

One of life's greatest mysteries is how the boy who wasn't good enough to marry your daughter can be the father of the smartest grandchild in the world.

Eit føretak er ei gullenke. (Eit føretak, også eit lønnsamt eit, held eigaren bunden. Alternativ, finst dei?)

A store is a golden chain. (Any business, though profitable, keeps its owner tied down.)

Eit godt tre ber god frukt. [Mod]

A good tree bears good fruit. [Mod]

Eit hus i strid med seg sjølv blir øydelagt.*

A house divided against itself - its future is to be destroyed.

Eit lite barn tynger kneet, eit stort eit hjartet. (Estisk)

A little child weighs on your knee, a big one on your heart. (Estonian)

Eit lite hol kan søkke eit stort skip.

A small hole can sink a big ship.

Eit lyte: bruda er for pen. (Vanlegvis sagt når enkelte leitar etter feil som ikkje finst.)

A defect - the bride is too pretty. (Usually said when some one is seeking non-existent faults.)

Eit menneske kan ikkje lage så mykje som ein liten makk, men formar tusenvis av avgudar.

A person cannot create even a tiny worm, but he fashions thousands of idols.

Eit oppvakt sinn vil søke etter kunnskap. [Rett kunnskap er betre.]

An intelligent mind will search for knowledge.

Eit sitat til rett tid er som brød til dei svoltne.

A quotation at the right moment is like bread to the hungry.

Ekte suksess går djupt [er sjelesuksess.]

Real success is success of the soul.

Elsk arbeid, sky å herske over hine og å vere intim med regjeringa. (Pirqe Aboth]

Love work, loath mastery over others, and avoid intimacy with the government. (Ethics of the Fathers] Also: Love work; and hate lordship; and make not thyself known to the government. [from Pirqe Aboth]

Elsk som avheng av eitkvart, vil dale når dette eitkvart-et dalar.

Love which depends on some thing, when the thing ceases, the love ceases. [Pirqe Aboth]

Er eleven smart, får nok læraren del i æra.*

If the pupil is smart, the teacher gets the credit.

Er kveiten til byen rug-gras, så så det ut.

If the wheat of the city be rye-grass, sow of it.

Føretrekk det heimeavla, enda om somt ved det reknast som mindre verdt enn framande, innførte produkt, forklarar Cohen (nr. 216). Den vakre lærdommen heng saman med dagens "kortreiste mat", grei kontroll med produksjonskjeda, "norsk ost i forhold til utanlandsk", mathelse osv. Heller vere nokså sjølvhjelpt enn underordna ekle, profittbaserte samfunnsvonde til slutt.

Et deg mett før du får barn.

Iß dich satt, bevor du Kinder kriegst.

Et ein ikkje kvitløk, stinkar ein ikkje kvitløk.

Wenn man keinen Knoblauch ißt, stinkt man nicht.