Om samlinga
Nokre førsteting avklaraDet finst grunnbøker av Rudolf Steiner på eldre dansk og i dansk-norsk omsetting, og nokre gamle artiklar og hefte om og av han frå 1920-åra eller seinare. Det står eit døme på språket i ei tjuetalsomsetting nedanfor. Ingen av desse gamle verka er kopiverna lenger, sidan det har gått over sytti år sidan Steiner døydde. For kopiverna verk gir lovverket høve til å bruke omsettingar under visse vilkår, som er berre lausleg definerte: Åndsverklova gir høve til å kopiere "passande" delar av dette tilfanget. Å lagre sitat til eigen, privat bruk går også greitt. Sjå Wikipedias artikkel om "Opphavsrett", framfor alt avsnittet "lånereglane" der. Ein har sitatrett og rett til privatkopiering. Ein har dessutan lov til å gi att fritt (lage parafrasar) utover dette. [Jfr. Wikipedia for "sitatrett" også]
Nye omsettingarDet kan bli lagt til mange nyomsettingar av og om Steiner i samlinga etter kvart, men ikkje med det første. Nyomsettingar som skil seg monnaleg i stavemåte, formverk og syntaks frå dansken og dansk-norsken i til dømes gamle dansk-norske bøker, har sin eigen kopirett.
HandteringstipsFinn du formuleringar ei omsetting som du ikkje forstår, kan du prøve å finne ei meining med somt ved til dømes engelske omsettingar av fleire av desse bøkene, som eg har lagt ut på nettet. Dei omfattar Steiners mest sentrale metodebøker om "klatring opp i idéverda" ved skolering i tankeverksemd først og fremst. Den som vil jamføre med danske og dansk-norske omsettingar av Steiner, kan prøve å låne bøkene gjennom bibliotektenester som Bibsys og Sambok, for eksempel. Nokre av verka finst dessutan i bokform i yngre omsettingar eller tilpassingar og justeringar av dei gamle, både på norsk og dansk, tysk og engelsk. Sambok er ei bibliotekteneste som kan hjelpe med noko, men neppe alt.
Innhald genereltDet omsette tankeinnhaldet får stå for Rudolf Steiners rekning. Sjå dei føresette reservasjonane for kvar bidige side. Det står ei lenke på toppen av sida, og dessutan ansvarsfråskriving i botnen. Meir bakgrunnsinformasjon om Steiner, arbeidsmåten hans, livsverket hans og forholda hans før, under og etter første verdskrig, kunne vel også tenkast å gagne ein og annan, for Steiner hadde lese mangt, og gir flust med referansar til folk og bøker som kanskje i avgjerande grad er utanfor interessefeltet til Amerika-kopierande, på godt og vondt.
Framdrifta til prosjektetEg legg kanskje ut meir tilfang seinare, dersom det harmonerer med sunn livsnyting: Lin Yutang har vore til mangeårig inspirasjon og hjelp for meg ved somt han har skrive mykje om kunsten å nyte livet rikeleg. Dessutan gir eg A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada rett i somt, som at Sri Krishna synte oss at det er viktig å verne kyr godt og stige til røynda (verkelegheita), og at mennesket er skapt for å nyte, synge, danse og feste mens ein lever ærleg og moralsk i ein oppvakt kultur-samanheng. Alt slikt får kronast med kultivering av menneskeånda fram til sjølvrealisering. Slikt kan ein lese om her: [Lenke] Også visse delar av Rudolf Steiners filosofi hjelper til, sidan mangt som er skrive frå foredraga hans og hans eigen penn, kan befrukte oss og hjelpe fram sunn, god og framfor all givande utfalding og oppbygging.
Teknisk taltMindre trykkfeil i dei skanna bøkene er blitt retta her, utan vidare merknadar. Befrukta av tankarDet er til dels nyttig å vite korleis ein går fram for å lære godt. (1) Prøv å knyte hovudinnhaldet til eigne erfaringar. (2) Hugs godt eller betre. Somt gagnar minnet, til dømes lojong. (3) Gå vidare derifrå. Det finst gagnlege studiemetodar for slikt, og å kunne stega i tileigning som Benjamin Bloom og medarbeidarar sette fram, skulle også gagne ein del. No kjem ein liten figur som syner korleis ein kan gjere seg behageleg befrukta av gode idear. Det vi lærer her i verda, er stort sett følge av erfaringar, tilarbeidingar av dei, og tankar vi knyter attåt mange av dei. "Det kjem an på om ein knyter dei rette tankene til dei tinga ein ser", seier Rudolf Steiner i Reinkarnation og Karma fra den moderne naturvidenskaps standpunkt, s. 15]. For å hugse framifrå frå innhaldet, skal det hjelpe det å samle seg om nøkkeldata, så som gode frasar med gjevt innhald, såkalla nøkkelord og nøkkelfrasar. [Meir]. Nøkkelord inneheld mykje og relevant meining på kortaste måte, og hjelper gjenkalling best. Dei er ord og vendingar som betyr mykje. [Mum 113-14]. Menneskehugen hugsar neppe heile setninger ut i eitt, men hugsar lettare nøkkelord, sakers kjernar, og bilde. Dei får fram vidare hugseinnhald, som "knaggar" det heng meir på. Av ord vi høyrer, ser, og bruket, kan om lag ti prosent gagne gjenkalling (hugsing), og tener dermed som solide stikkord (nøkkelord). Så sjå for deg frå det du les, samle deg godt om stikkord og nøkkelvendingar. Stikkord kan også bli organiserte gjennom tankekart. Det skal gi enklare oversyn. [Mum 114]
|
|
Figuren seier at kjerneord finn vegen til erfaringsvolumet i vårt indre under visse forhold – mens vi er mottakelege. Når desse virile kjernane befruktar "erfaringsegg" får vi noko å grunne på, noko som få går gjennom ein inkubasjonsperiode og med tida fram til å sjå dagens lys som ein nyfødd baby – fæl å sjå til, kanskje, skrikande og krevjande om ikkje daudfødt og brakt ut på heia for å døy, slik uskikken var før i tida mellom ugifte mødrer. Han er ikkje i stand til å greie seg sjølv – han manglar faktisk hår . . . Så ein skal jamt la vere å forkaste idear som kjem fram under tankemyldring, brainstorming. Ikkje la ideane svelte og fryse i hel "på heia". Det kan vere klokt å ikkje fordømme barnet for utsjånad og visse "skavankar" som ikkje kunne gå, snakke for seg, og prestere så mykje heilt i starten. Med utfalding i trygge rammer tar nurket etter kvart til seg meir og meir kontroll og overtar kanskje etter mor og far – heile byen i lag med andre som har vore babyar. Det finst altså lystgivande læringsbefruktning som får settast inn mot altfor vanleg dressurskolering og akademisk temming, og tankebabyar – gode idear og andre idear – i kjølvatnet av farleg gild befrukting, og som fort treng mykje omsorg for å vekse opp så det blir gagn i dei. Informasjonskjernar skal ein søke ved nøkkelord og sømmelege studiemetodar, og å slappe av med dei høyrer også med. Motsett dette gir eksamenskøyr i puggfokuserte skolar nokså lite læringsutbytte. Eg berre nemner det før jernteppet fell ned. Det gjer godt å vite kva som er hjelpande studering. Her er noko meir om slikt. EksempelSpråket i mange gamle omsettingar av Rudolf Steiner til dansk-norsk og endatil eldre dansk ser omtrent ut som eksempelet viser: Ogsaa paa en anden maate hører virkningene av det jeg oplevet igaar, sammen med mig. Jeg er nemlig selv blit forandret ved oplevelsen. La os anta at jeg har gjort et eller andet som bare halvveis er blit det jeg vilde det skulde være. Jeg har tænkt efter hvad det kom av at det tildels blev mislykket. Naar jeg saa senere skal foreta mig no lignende igjen, undgaar jeg at gjøre de samme feil. Altsaa er jeg blit dygtigere. Det jeg har oplevet igaar er paa den maate en grund til at jeg kan mere idag. Min fortid er knyttet sammen med mig; den lever videre i min nutid, og den vil følge mig ind i fremtiden. Ved min fortid har jeg skapt de forhold jeg idag befinder mig i.
Nyttig korrektivStille kjem når alle forstyrringar er stansa. Stillness comes when all disturbances are stopped. Frå Den tredje Zen-patriarks Ha tillit til hugen din |
Mum: Buzan, Tony. Make the Most of Your Mind. Rev. ed. London: Pan, 1988. Hkv: Rudolf Steiner. Hvordan karma virker. 2det oplag, Vidarforlaget, Kristiania, 1924.
Rok: Steiner, Rudolf. Reinkarnation og Karma fra den moderne naturvidenskaps standpunkt. Kristiania (Oslo): Vidarforlaget, 1924.
|
Seksjon | Sett |
BRUKARGAID: [Lenke] © 2010–2017, Tormod Kinnes, cand.philol. [Email] ᴥ Disclaimer: [Lenke] |